~~~~
~ ΣΤΑΜΑΤΗΣ Ν. ΣΚΟΥΛΙΚΑΣ ~ ` ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ~
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ~ . ~ . ~ ΑΡΦΑΡΑ - ΑΜΦΕΙΑΣ ~ - Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ .-
Στο υπ’ άριθμ. 70 Φύλλο της Εφημερίδας «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ .» , -Εφημερίδα που πρώτο εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 1964 , όταν πριν λίγους μήνες στις 19-Απριλίου του 1964 , σε ένα πατάρι καφενείου , στην οδό Ακαδημίας 76 , στην Αθήνα , συγκεντρώθηκαν μια ομάδα Αρφαραίων και δημιούργησαν τον Προοδευτικό Σύλλογο -Σωματείο των καταγόμενων από το Αρφαρά Μεσσηνίας « ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ.», - γράφει μια πραγματεία ο Πέτρος Ηλίου Μουτεβελής ( Παπα-Μουτεβελής ), γιος του ιερέα Ηλία Παναγ. Μουτεβελή - Σακελλάριου άρθρο με τίτλο : «Η Ιστορία των Αρφαρών και των οικογενειών Γιαννιλαίων- Μανιτσαίων και όλων των άλλων οικογενειών » τα εξής : { ο Πέτρος Μουτεβελής , απεβίωσε σε ηλικία 67 ετών , στις 25-12-1945.- } .-Περί το 1600 με 1650 μ.Χ. ήρθαν στο Αρφαρά δύο οικογένειες , η οικογένεια ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , και η οικογένεια ΜΑΝΙΤΣΟΥ , και κατοίκησαν στην τοποθεσία Κουτρουλιάνικα των Άνω Αρφαρών .- Εκεί έκτισαν τα πρώτα τους σπίτια . Η τοποθεσία αυτή , βρίσκεται στο Βόρειο τμήμα -μέρος του κάμπου της Πολιανής και προς το μεσημβρινό του Άνω Αρφαρά.- Οι Πολιανίτες αμέσως ανέφεραν στην αστυνομία των Τούρκων κατακτητών , ότι αυτή που εγκαταστάθηκαν σε αυτή την περιοχή , είναι κλέφτες , και τότε η Τούρκικη αστυνομία τους εξεδίωξε από την περιοχή των Κουτρουλιάνικων .- Τότε οι οικογένειες εγκατέλειψαν αναγκαστικά τα σπίτια τους και πήγαν και έκτισαν νέα στην τοποθεσία Παλιάμπελα , όπου εκεί έμειναν για δύο χρόνια και μετά πήγαν κι΄ έκτισαν πάλι νέα σπίτια στην τοποθεσία Ριζόβραχο των Άνω Αρφαρών.- Εκεί παρέμειναν μαζί με τα μικρά και μεγάλα ζώα τους , για μερικά χρόνια .- Εκεί , μια μέρα παρατήρησαν , ότι ένας τράγος έφευγε συνέχεια από το κοπάδι , και έμπαινε μέσα στο δάσος και μετά έβγαινε με τα γένια του γεμάτα νερό .- Αφού τον παρακολούθησαν βρήκαν την βρύση , που ήταν κοντά στο σημερινό μεγάλο πηγάδι , στο Άνω Αρφαρά , και στο σημερινό προαύλιο της εκκλησίας Αγίας Παρασκευής , και έτσι έφυγαν από τον Ριζόβραχο και πήγαν εκεί που ήταν το νερό και έκτισαν καινούργια σπίτια , Στο σημερινό ΑΝΩ ΑΡΦΑΡΑ.- Από πού ήρθαν αυτοί οι πρώτοι κάτοικοι ,είναι άγνωστο .- Οι παραδώσεις αναφέρουν ότι ήρθαν από το ΑΡΦΑΡΑ της Αιγείρας του Νομού Αχαΐας , ή από κάποιο νησί του Αιγαίου την ΣΥΜΗ ή την ΡΟΔΟ ή από το χωριό ΜΠΟΥΡΑ της Αρκαδίας ( όπου και σήμερα υπάρχει οικογένεια Μπούρα) ή από την Ηπειρο από τους Τουρκαλβανούς κτλ.- Ο οδοντίατρος Γιάννης Θ. Μπούρας ,στο αρ. φύλλο 223 /2008 , αναφέρει ότι γνώρισε πρόσφατα το 2008 τον καθηγητή του Πανεπιστημίου HILDESHEN του Ανοβέρου Γερμανίας κύριο Μιχάλη Αρφαρά και του ανέφερε ότι κατάγεται από την ΣΥΜΗ και πως ο προ-πάππος του , από τους προγόνους του είχε ξεκινήσει πριν από 250 περίπου χρόνια , από το χωρίο ΑΡΦΑΡΑ Μεσσηνίας .- Πάντα σύμφωνα με μαρτυρίες του πατέρα του και του παππού του… και αναγνωρίζοντας πάντοτε την καταγωγή του .- Στην Γερμανία ο Μιχάλης Αρφαράς βρέθηκε πριν 40 περίπου χρόνια.- Ο Γιάννης Παναγόπουλος (Παναγογιανάκης) , ο οποίος πέθανε το 1930 σε ηλικία 100 χρόνων είχε πει στον Πέτρο Μουτεβελή , που γράφει , ότι του είχε αναφέρει κατ΄ επανάληψη ο Παπα-γιαννάκης Παπαϊωάννου ( ( Παπαγιαννάκι-Μουτεβελή ) , από την οικογένεια ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , ότι είχε έρθει από το Αρφαρά Αιγείρας , πρίν από το 1830 μ. χ., αλλά δεν του είχε πει , αν και οι άλλες οικογένειες ήρθαν από το ίδιο μέρος .- Εγώ νομίζω , αναφέρει , ο αρθρογράφων , ότι αρχικά θα ήρθαν στο Επάνω Αρφαρά οι οικογένειες Γιαννίλου και Μανίτσου , και κατόπιν συγκεντρώθηκαν - ήρθαν και άλλες οικογένειες ,ίσως καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους .- Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματα του γράφει για την οικογένεια του , ότι πλησίον του χωριού Τουρκολαίϊκα ήταν ένα χωριό το ΡΟΥΠΑΚΙ , όταν οι Τούρκοι εδώ και 350 χρόνια κατέστρεψαν το Πουπάκι , ένας ονόματι Τσεργίνης ήρθε και εγκαταστάθηκε στο ΛΙΜΠΟΒΙΤΣΙ , ΚΑΙ πως από αυτό το χωριό κατάγονται όλοι οι Κολοκοτρωναίοι , και πως άλλες οικογένειες από το ίδιο χωριό , έφυγαν και εγκαταστάθηκαν σε άλλα μέρη των γύροθεν περιοχών.- Ο Παπα-Μουτεβελής πίστευε ότι οι οικογένειες Γιαννίλου και Μανίτσου ξεκίνησαν και ήρθαν στο Άνω Αρφαρά , από το χωριό Ρουπάκι , που διηγείται ο Θ ΚΟΛΟΚΟΤΡΏΝΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΤΑ Κουτρουλιάνικα και το Ριζόβραχο , εγκαταστάθηκαν πρώτα στο Άνω Αρφαρά και μετά ξεχύθηκαν στο σημερινό ΑΡΦΑΡΑ.- Ενδεχομένως άλλες οικογένειες , του ιδίου χωριού Ρουπάκι , να ήρθαν και στην ΓΚΛΟΓΓΟΒΑ , διότι και εκεί κατοίκησαν κάποιοι μετανάστες ,για να φύγουν αργότερα από εκεί και να έρθουν στο Άνω Αρφαρά. Που ήταν προσηλιακό και με νερό , διότι στην Γκλόγγοβα ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς .- Οικογένεια Γιαννίλου είναι εγκατεστημένη -βρίσκεται και στην Τεγέα Αρκαδίας .- Οι παλαιότεροι κάτοικοι διηγιόντουσαν τα εξής :
- Με την εγκατάσταση του Γιαννίλου και των συντρόφων του σε μια περιοχή- τοποθεσία στο Άνω Αρφαρά , τότε , μερικές Τούρκικες οικογένειες περνούσαν νύχτα με τα ζώα τους φορτωμένα διάφορα ήδη οικιακής χρήσης .- Ο Γιαννίλος με τους συντρόφους του έστησαν ενέδρα και συνέλαβαν όλους του Τούρκους .- Παρά τις έρευνες που έκαναν στους Τούρκους , δεν βρήκαν τίποτε το αξιόλογο .- Τότε ο Γιαννίλος ρώτησε ένα μικρό Τουρκάκι που έχουν κρυμμένα τα χρήματά τους και τότε αφελέστατα το μικρό παιδάκι τους αποκάλυψε ότι τα χρήματα τα είχαν κρυμμένα στην στρώση του σαμαριού , σέλλας της άσπρης φοράδας.- Ο Γιαννίλος αφού έμαθε το μυστικό για τα χρήματα , κρυφά σκότωσε το μικρό Τουρκάκι , και κατά την μοιρασιά των λαφύρων από τους αιχμαλώτους , ζήτησε και πήρε μόνο την σέλα της άσπρης φοράδας , από τους συντρόφους τους , για να κοιμηθεί δήθεν η σκύλα του καθώς είπε , κι έτσι πήρε την σέλα.- Τους Τούρκους τους κράτησαν για μερικές μέρες , και μετά όλους μαζί με τα ζώα τους και τα υπάρχοντα τους έριξαν μέσα σε μια χαράδρα για να πεθάνουν φρικτά όλοι τους .- Επειδή το έγκλημα στο μικρό τουρκάκι του Γιαννίλου ήταν βαρύτατο , βγήκε η κακιά φήμη , ότι οι Γιαννίλοι θα προκόψουν , μόνον όταν μαζέψουν και καταστρέψουν-θάψουν , όλα όσα είχαν ρίξει μέσα στην χαράδρα, το βάραθρο της εκεί περιοχής.- Περνούσε ο χρόνος και η διάλυση όλων δεν ήταν δυνατόν να πραγματωθεί , διότι τα μεταλλικά αντικείμενα και με την παρέλευση δύο και τριών γενναίων δεν γινότανε όπως γράφει και αναφέρει ο Παπα -Μουτεβελή.- Τελευταία λέγεται ότι έλειωσαν τα πάντα κι έτσι έφυγε η κατάρα από την οικογένεια Γιαννίλου.- Στο Άνω Αρφαρά από την οικογένεια Γιαννίλου , προήλθαν οι οικογένειες Μουτεβελή , Σταθάκη , Καρμίρη και Τσάλτα .- Από την οικογένεια Μουτεβελή , προήλθαν , έγιναν οι οικογένειες , Παναγοπούλου ,Νιάρχου, Παπαϊωάννου και ίσως η οικογένεια Σκούλικα .- Από την οικογένεια Σταθάκη , έγιναν οι οικογένειες Σαμπαζιώτιδων οι οποίες κατοικούσαν στο Καρακασίλη και η οικογένεια Σταθακάκη που κατοικεί στο Πλατύ (Μπάστα ).- Από την οικογένεια Καρμίρη , έγινε η οικογένεια Καμαρινού .- Από την οικογένεια Μανίτσου , έγιναν οι οικογένειες Βασιλόπουλου , Κάρτσωνα ,Λαφαζάνου ,και Σουλιμά .-
Από την οικογένεια Βασιλοπούλου , έγιναν οι οικογένειες Γιαννακοπούλου , Πολυχρόνη, Πουλοπούλου , Βαλασόπουλου,,.- Όλες οι οικογένειες που προαναφέρθηκαν , κατάγονται από τους Γιαννιλαίους και τους Μανιτσαίους .- Μετά από αυτές τις οικογένειες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Άνω Αρφαρά και οι άλλες οικογένειες , Παπαδόπουλου , από την οποία έγιναν οι οικογένειες Θεοφιλόπουλου , Γεωργούντζου , , Γιαννακούντζου, Θεόκα , κ. α. - Από την οικογένεια Θεόκα , έγιναν οι οικογένειες Θεοφάνη , Νταραχάνη , από την τελευταία προήλθε και η οικογένεια Αλεξανδρόπουλου .- Επίσης ήρθε και η οικογένεια Λαγόγιαννη , από την οποία προέκυψε η οικογένεια Κρέπη και Αγγελή .- Ήρθε και η οικογένεια Καπράλου , από την οποία προέκυψε και η οικογένεια Καράγιαννη .- Οι οικογένειες Παπανηκολού ,Μωρογιώργα , Μωρογιάννη, και Κότσιαρης ήταν μια οικογένεια , της οποίας ο πατέρας είναι άγνωστος.- Οι οικογένειες Μαυρέα, Σκούλικα , και Γιαννιά , κατάγονται από την οικογένεια Μπουζαλά από το Μπουρνάζι.- Επίσης ήρθαν οι οικογένειες Φέστα, Αργυράκη , Αρμένη , και Σούμπαση, της οποίας τελευταίως άγαμος κληρονόμος ήταν ο Νικόλαος , που δεν άφησε κανένα άρρεν παιδί .- Επίσης ήρθαν και οι οικογένειες Ηλιόπουλου , Μαγκλάρα , Πετρόπουλου , από την οποία έγιναν οι οικογένειες Ματθαίου και μετέπειτα Λίβα.- Όλες οι οικογένειες ήρθαν και κατοίκησαν στο Άνω Αρφαρά , άγνωστο από που , σύμφωνα πάντα με τον αρθρογραφούντα Μουτεβελή.- Αργότερα και σταδιακά οι οικογένειες αυτές μετανάστευσαν κατεβαίνοντας στο Πελεκητό, Σταματινού , και στο κάτω σημερινό ΑΡΦΑΡΑ , στις περιοχές Σκόμαρα , Τραγόραχη , Άγιο Βασίλειο , Σγουρόβραχο , Παλιόσπιτι , Καραγιωργαίϊκα, Σερβία , Λαφαζαναίϊκα , Μπουραίϊκα , κτ.λπ. μέχρι και τον σημερινό Άγιο Κωνσταντίνο Αρφαρών.-
Αναφέρεται , ότι από την περιοχή του Άγιο-Βασίλη και Τραγόραχη , μετά το 1850 μ. χ. κατέβηκαν στην θέση Νεάπολη των κάτω Αρφαρών.- Λέγεται επίσης , πως κατεβαίνοντας στο σημερινό Αρφαρά , σ΄όλη την τότε περιοχή , δεν βρήκαν καμιά καλλιέργεια και πως όλα ήταν άγρια και δασώδη , .- Αυτό όμως δεν φαίνεται να είναι αληθές , διότι στην περιοχή βρέθηκαν ελαιόδενδρα , τα οποία πρέπει ηλικιακά να είχαν φυτευτεί πρίν από το 1800.- Επίσης η κεντρική θέση της Νεαπόλεως του σημερινού Κάτω Αρφαρά , ήταν γύρο από το ονομαζόμενο « Κατάστημα» , που ήταν το Δημοτικό Σχολείο και τα Μουτεβελαίϊκα σπίτια , του γέρο Οικονόμου , του Παπαϊωάννου .- Αναφέρεται εδώ , ότι κατά την εκσκαφή για τη θεμελίωση του σπιτιού του Ιωάννου Πανάγου Μουτεβελή, βρέθηκαν Αρχαίοι τάφη κτισμένη με αρχαίες πλάκες .- Ίσως μια σωστή και προγραμματισμένη εκσκαφή από αρχαιολόγους να φέρει στο φως αρκετά νέα στοιχεία για το ΑΡΦΑΡΑ , και την καταγωγή μας .- Λέγεται επίσης ότι εκεί υπάρχει θαμμένη μικρά εκκλησία με ο όνομα Αγία Κυριακή .- Ο Αρχαιολόγος του μέλλοντος έχει το δικό του λόγο .-{ Sns .Arfara 2008} .-
~ Ο Κωνσταντίνος Γ. Λαγόγιαννης , κατά το 1965 , αναφέρει γράφοντας για την Ιστορία των Αρφαρών Μεσσηνίας την δική του άποψη : « Κατά τον 5ο ή 6ο αιώνα μ.Χ. κατεβήκανε οι Σλάβοι και Αρβανίτες στην Ελλάδα φθάνοντας μέχρι και την Πελοπόννησο , ερημώνοντας στο πέρασμά τους τα πάντα . Αφού παρέμειναν σαν κυρίαρχοι , έδωσαν σε ορισμένες περιοχές Σλαβικές ονομασίες , όπως Γκλόγκοβα , Άκοβα , Αναστάσοβα , Σίτσοβα κ. α. Η Γκλόγκοβα , υπήρξε κατά το παρελθόν , πόλη με αρκετές χιλιάδες κατοίκους , με κατοίκους που ερχόντουσαν από τα βόρεια μέρη.- Η Αρκαδία , όπως είναι ιστορικά γνωστό , είχε πολλές πολεμικές περιπέτειες.- Η Γκλόγκοβα όμως , λόγο της θέσης της δεν γνώρισε πολέμους , και ίσως γι ΄αυτό και κατοικήθηκε από Σλάβους μετανάστες.- 2008.-Στην συνέχεια ο Λαγόγιαννης εναφέται στην προέλευση του ονόματος Αρφαρά και γράφει ότι ο Αρφαράς , ήταν υπαρκτό πρόσωπο οικογένειας από την Αρκαδία και επειδή τότε υπήρχαν πολλοί αποικιστές λόγω των πολέμων στην Αρκαδία , δυο αδέλφια , η Άννα και ο Αρφαράς , ξεκίνησαν μαζί από την Αρκαδία σαν τυχοδιώκτες πλέον και φτάσανε στην Γκλόγκοβα.- Εκεί φαίνεται πως δεν βρήκαν ανεκμετάλλευτο μέρος και συνέχισαν την πορεία τους προς τον κάμπο της Πολιανής (Πολιάνα).-
Στην αρχή έφτασαν στους πρόποδες του βουνού Περδίκι.- Εκεί υπήρχε ένας μικρός υδρόμυλος ο οποίος κινιόταν με τα νερά ενός ξεροπόταμου που προερχότανε από την Παπουτσού της Γκλόγκοβας.- Όλα αυτά αναφέρει ο γράφων , ότι υπάρχουν μέχρι και σήμερα, όπως το αυλάκι προς τον υδρόμυλο.- Αφού περίμεναν ,παραμένοντες εκεί για λίγο , ανιχνεύοντας και εξερευνώντας την όλη περιοχή μέχρι του κάμπου της Πολιάνας , αποφάσισαν για μόνιμη εγκατάσταση , και βρίσκοντας έφορα εδάφη εγκαθίστανται για να έρθουν κι άλλοι μέτοικοι , κάτοικοι με τα κοπάδια των ζώων , αρχίζοντας να γίνεται στην αρχή ένα μεγάλο χωριό και αργότερα πόλης .- Αυτό αποδεικνύεται και από τις 72 εκκλησίες που υπήρχαν σε αυτή την περιοχή , τα ερείπια των όποίων βρίσκονται ακόμη και σήμερα σε όλη την περιοχή της Γκλόγκοβας .- Την νέα αυτή περιοχή πόλη η Άννα την ονόμασε Πολιάνα , δηλαδή η πόλη της Άννας.- Η Άννα φαίνεται ότι ήταν πολύ δυναμική και σατανική γυναίκα , κι αποφασίζει να διώξει τον αδελφό της Αρφαρά για να γίνει αυτή κυρίαρχος όλης της περιοχής την σημερινής Πολιανής .- Του κάνει πρόταση να του δώσει 100 αιγοπρόβατα και να έγαταλείψη την περιοχή και την περιουσία του .- Τελικά τον πείθει κι έτσι ο Αρφαράς παίρνοντας το ποίμνιό του και όλα τα υπάρχοντά του και πορεύεται προς το Δυτικό τμήμα της Πολιανής για να βρει νέο τόπο κατοικίας και χειμαδιό για το ποίμνιό του .- Παίρνοντας μια λαγκαδιά από την άκρη και στο δυτικό μέρος της Πολιανής , περνά από του Κάμπανη, τα Κουτρουλιάνικα , το Πρασιναίϊκο , την Σπασόγουβα , το Πιτουρά , τα Παλιάμπελα , και την Μπούκα , για να φτάσει στα Ριζόβραχα , όπου εκεί υπήρχε μικρή σπηλιά , ένα κι ένα για το ποίμνιό του.- Οι προαναφερθέντες ονομασίες είναι και σημερινές.- Αφού εγκαταστάθηκε στη σπηλιά μιας τσούμπας μετονομάσθηκε σε οβορό του Θανάση, ήτοι δηλαδή ποιμνιοστάσιο του Θανάση , όπου και μέχρι σήμερα σώζονται η κατοικία και το ποιμνιοστάσιο .- Εδώ όμως ο Αρφαράς βρέθηκε αντιμέτωπος με την λειψυδρία , δηλ. δεν υπήρχε νερό ούτε για τον ίδιο , ούτε και για τα ζώα του .- Όλα τα υπάρχοντα νερά ήταν επιφανειακά και λιγοστά.- Με τον ερχομό της άνοιξης εγκαταλείπει τον Ριζόβραχο και φτάνει στην τοποθεσία του σημερινού Παν Αρφαρά ή Άνω Αρφαρά ή Πάνω Αρφαρά., και ανοίγει μικρό πηγάδι στη θέση την λάκκα του Παπά , που μέχρι και σήμερα σώζεται , αλλά κι εδώ το νερό ήταν λιγοστό.- Γνώριζε όμως ότι την εποχή εκείνη μόνο η Γκλόγκοβα είχε αρκετό νερό , και αποφάσισε να εγκατασταθεί πλέον εκεί - Αλλά εδώ γίνεται ένα θαυμαστό γεγονός που του άλλαξε τα σχέδια της αγκατάληψης αυτής της τοποθεσίας .- Παρέμεινε λοιπόν εκεί απέκτησε οικογένεια , από την οποία σήμερα έχουμε την καταγωγή μας οι περισσότεροι κάτοικοι των Αρφαρών , πάντα σύμφωνα με τα αναφερόμενα από τον Κωνσταντ. Λαγόγιαννη.- Μια μέρα λοιπόν κατά την οποία ετοιμαζότανε για την Γκλόγκοβα , σταμάτησε για ξεκούραση στο δασώδες εκεί μέρος του σημερινού Άνω Αρφαρά , .- Τότε είδε έναν τράγο να βγαίνει από τα βάτα με την γενειάδα του βρεγμένη , και κατάλαβε ότι κάπου εκεί υπάρχει νερό , ‘όπου πράγματι εξερευνώντας την πορεία του τράγου μετά από παρακολούθηση , βρίσκει το μέρος που έτρεχε το νερό , και αποφασίζει την εκεί παραμονή του , κι έτσι γίνεται ο πρώτος οικισμός του Παν΄Αρφαρά.- Στην πορεία του όμως προς την Γκλόγκοβα , συνάντησε έναν Νικολαρόπουλο και του διηγήθηκε το περιστατικό με τον τράγο , για να έρθουν μαζί και να ανοίξουν ένα πηγάδι που είχε αρκετό νερό .- Όπως αφηγούνται οι παππούδες μας και οι λοιποί ηλικιωμένοι , γέροντες , ο Νικολαρόπουλος εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό σπιτάκι , που τότε βρισκόταν πίσω από την Αγία Παρασκευή και πως βοηθούσε στις διάφορες εργασίες τον Αρφαρά.- Όσον αφορά την κτίση και δημιουργία των απογόνων του Αρφαρά δεν γνωρίζουμε την πορεία του.- Θα αναφέρει ο γράφων μια απόγονο του Αρφαρά την Σταματίνα , την οποία εγκατέστησε ανατολικά και απέναντι από σημερινό χωριό , διότι εκεί βρήκε βρύση με τρεχούμενο νερό .- Αργότερα γίνεται κι αυτό χωριό και το ονόμασε Σταματινού.- Αυτά αναφέρει ο κ. Λαγόγιαννης , ας τα έχουμε κι αυτά σαν παράδοση κατά νου .-
Στην συνέχεια ο Κ. Γ. Λαγόγιαννης αναφέρεται στα ονόματα οικογενειών που εγκαταστάθηκαν στο Άνω Αρφαρά , στο Σταματινού και το σημερινό κάτω Αρφαρά .- Στο Α. Αρφαρά αναφέρει τον Αρφαρά , Νικολαρόπουλο , Τσώνη ή Καρτσώνη, ή Κάρτσωνα , ο Λίβας , ο Θεοφιλόπουλος , ο Μπούρας Γεώργιος , ο Νταραχάνης , ο Μαγκλάρας , ή Κιουσιούλας , ο Αργυράκης , ο Μπαλάσης , ο Ματθαίος , ο Κρέπης , ο Καράγιαννης , ο Καρμίρης , ο Μωραγιάννης , μάλλον ήταν στην Κλόγκοβα ο Καπράλος κ. α. - Στο Σταματινού Μπούρας Γεώργιος του Ιωαν. , ο οποίος απέκτησε πέντε (5) παιδιά , τον Δημήτριον ή Λαφαζάνον , τον Ιωάννην , τον Βασίλειον τον Παναγιώτην , και τον Αθανάσιον .- Οι Μωραγιαναίοι , οι Κρεπαίοι , και οι Λαγογιαναίοι , προέρχονται από την Κλόγκοβα.- Επίσης και οι Κοτσαραίοι και Μαυρικαίοι κ.α. .- Στο Κάτω Αρφαρά και μάλιστα στον Άγιο Βασίλειο , ο Κάρτσωνας , ο Λίβας , ο Αρμένης , οι Μπουραίοι , ο Δημήτριος ή Λαφαζάνος ,ο Μουτσοκλούκας ή Μουτεβελής , και οι δυο αδελφοί του , , ο οποίος Μητσοκλούκας καθότανε απέναντι από τον Άγιο Βασίλειο μαζί με τους Χιώτες ή Μπουρέους , .- Ο Μουτσοκλούκας ήταν δυναμικός και πολύ παλικαράς .- Στην κυριολεξία Μουτεβελής σημαίνει άριστος εκκλησιαστικός ταμίας .- Κατόπιν είναι οι Νιαρχαίοι , οι Σταθακαίοι , οι Παναγόπουλοι , οι Καρμιραίοι , και οι Καμαριναίοι .- Ο Σταυρόπουλος , από την οποία οικογένεια Σταυρόπουλου κατάγονται οι Σκουλικαίοι , ο Γιαννιάς , ο Μαυρέας , ο Κατσίρης , ο Γάτσος , ο Θεοδωρόπουλος , ο Αρμένης , ο Τσάλτας , ο Πουλόπουλος , οι Πολυχροναίοι , οι Γιαννακοπουλαίοι , οι Βασιλοπουλαίοι , οι Βαλασαίοι , είναι μια οικογένεια .- Οι Σκουλικαίοι κατοίκησαν στην Τραγόραχη , καθώς και οι Παπανηκολαίοι , Βαλασσαίοι , Ζαλαχώρης ή Μπούρας στο Πλαϊνού , ο Καπράλος στο Σγουρόβραχο , ο Λαγός ή Λαγόγιαννης στην Τραγόραχη , ο Αργυράκης στο Χελωνιά , Ο Καράγιαννης και Μωρογιώργας στην Σκόμαρα .-
Επίσης αναφέρεται στον πρώτο παπά , τον Παπαθεοφίλη που πρώτο-λειτούργησε στην Αγία Παρασκευή στο Πάνα ΑΡΦΑΡΆ και μετώκησε στο κάτω Αρφαρά , είχε όμως και το Άνω Αρφαρά .-
Αναφέρει επίσης και το ανέκδοτο του Παπά -Θεοφίλη , που επρόκειτο να στεφανώσει μια κοπέλα από το Άνω Αρφαρά και έστειλαν έναν χωριάτη τους να ειδοποιήσει τον Παπά Θεοφίλη να κάνει το μυστήριο , στο Κάτω Αρφαρά , στον Άγιο Βασίλη .- Ο Συγχωριανός τους αφού έφτασε στο μισό-σκαλο φώναξε τον Σταματέλο Σκούλικα στην Τραγόραχη , και του είπε : « Σταματέλο να πεις στον Παπαθεοφίλη να πάρει τα ίγγλια του τα πανοϊγγλια του , τα πέρα δώθε και τα πάνω , και τα κάτω και τον μπελά του κεφαλιού του , και να έρθει επάνω , γιατί παντρεύτηκε η Τρισεύγενη , δηλαδή , να πάρει τα ιερά άμφιά του το θυμιατό του και το καλυμαύχη του, .- Οι οικογένειες τέλος , Καραχάλιος , Σακκάς, Κρέπης, Μουτσούλας , Τσιγγαρίδης , ήταν Αιγύπτιοι.- Αναφέρει δε , ότι όλα τα γραφόμενά του τα
έχει ακούσει από τους παπούδες του , και πως δεν είναι δική του θέση , γνώμη ή άποψη. Για την πορεία του Αρφαρά , αναφέρει , ότι ο ίδιος την έκανε από την Πολιανή μέχρι τον Ριζόβραχο (Τσούμπα).- Κλείνοντας τα γραφόμενά του προσκαλεί τους γνωρίζοντας κάτι το διαφορετικό συγχωριανούς του να τον διορθώσουν ή να γράφουν κι αυτοί κάτι που γνωρίζουν από την παράδοση των γονιών του .- Αυτά αναφέρει υπογράφοντας ο Κωνσταντίνος Γεωργ. Λαγόγιαννης .-{ Αριθμός Φύλλου 11 και 12 , μηνών Οκτωβρίου και Νοεμβρίου του 1965 της εφημερίδας «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ ,».- - sns -2008 .-
~ Σε απαντητική επιστολή ο τότε Δικηγόρος Θεόδωρος Δημ. Λαφαζάνος στο υπ ΄αριθμ. 17-18 φύλλο της «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ» γράφει τα εξής : Τα στοιχεία που μας έδωσε ο κ. Κων. Γ. Λαγόγιαννης είναι αρκετά διαφωτιστικά ,αν και κατ ΄ανάγκην ατελή , λόγω της έλλειψης γραπτών ιστορικών πηγών.- …… Θέλω να ανακατασκευάσω - διορθώσω για τα όσα γράφει στα εξής : Είναι αλήθεια ότι η οικογένεια των Λαφαζαναίων προέρχεται από τους Μπουραίους αλλά η πραγματικότητα είναι ότι , ο πρώτος μετονομασθείς Λαφαζάνος , είναι ο Κώστας Μπούρας , γιος του Δημήτρη Μπούρα και εγγονός του Μπουρόγιωργα.- Ο Μπουρόγιωργας , μαζί με τον αδερφό του Μπουρόκωστα , ήταν οι πρώτοι γνωστοί γενάρχες της οικογένειας των Μπουραίων.- Ο Κωσταντής , ο οποίος προ της επανάστασης του ΄21 , είχε μεταβεί με τον πατέρα του στην Σμύρνη της Μ. Ασίας , για να εργασθεί , επέστρεψε με το παρατσούκλι ¨< Λαφαζάνος> το οποίο στην Τουρκική γλώσσα σημαίνει «πολυλογάς,» ,και το οποίο λόγω μιας παρεξηγήσεως και οικονομικής διαφοράς με τους συγγενείς του Μπουραίους διατήρησε οριστικά το επίθετο Λαφαζάνος .- Το επώνυμο αυτό διατήρησαν και τα παιδιά του Ιωάννης, Δημήτριος , Αριστείδης και Σπύρος καθώς και οι μετέπειτα απόγονοί των .- Θεωρεί αναληθή την διαμονή των Λαφαζαναίων στο Σταματινού .- Ο Κωσταντής Λαφαζάνος ή Μπούρας όταν επέστρεψαν από τη Σμύρνη κατέβηκε από το Πάνω Αρφαρά και έκτισε μια « χαμοκέλα,» στο Νοτιοδυτικό σημείο - περιοχή του Κάτω Αρφαρά , το οποίο από τότε και μετέπειτα πήρε το όνομα «Λαφαζαναίϊκα,» .- Η Χαμοκέλα αυτή , η οποία επισκευάσθηκε σώζεται μέχρι και προ ετών , και πως ήταν , αναφέρει ο κ. Θεόδωρος Δημ. Λαφαζάνος (πρόεδρος Αρείου Πάγου ) , η πρώτη οικία , το πρώτο σπίτι του σημερινού χωριού- κωμοπόλεως των ΑΡΦΑΡΩΝ.- Στην ίδια τοποθεσία κτίσθηκαν κι άλλες κατοικίες των απογόνων του Κωσταντή Λαφαζάνου , οι οποίοι και σε κανένα άλλο σημείο - περιοχή -τοποθεσία των Αρφαρών δεν έκτισαν σπίτια ΄- Κατά την άποψή μου θεωρείται μια σωστή θέση η εξιστόρηση του κ. Θ. Δ. Λ. ο οποίος και στο υπ ΄αριθμ. 5 φύλλο της ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ ,αναφέρεται αρθρογραφώντας , με τίτλο « ΓΥΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ,» για τον Ηπειρώτη πρώτο κάτοικο του Άνω Αρφαρά , με το όνομα ΑΡΦΑΡΑΣ , ο οποίος ήταν Τούρκος Αγάς μαζί με τους αγάδες Τσεφερεμίνη, Διαβολίτσι , Ντελίμεμη αγά κ.α., που έδωσε και το ‘όνομα στο χωριό Αρφαρά.- Επίσης αναφέρεται και για την δημιουργία του πρώτου πηγαδιού και για τα τρία παιδιά κατά την παράδοση , που είχε ο Άρφαράς , τον Γιαννήλο , τον Μανίτσο και τον Παπαδαίο , από τα παιδιά αυτά προέρχονται και οι μετέπειτα οικογένειες , αναφερόμενος και σε αυτές , κατά τα γνωστά αναφερθέντα και από τον Κ.Γ.Λαγόγιαννη.- Ο κ. Λαφαζάνος Θεόδωρος γράφει επίσης στο 88 φύλλο της ιδίας τοπικής εφημερίδας με τίτλο « ΑΡΦΑΡΑ : ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ,» , στο υπ΄ αριθμ. 80 /1981 φύλλο « Οι Αρφαραίϊκες οικογένειες και το γενεαλογικό τους δένδρο ,», στο αρ. φύλλο 91/1982 « Τα΄ΑΡΦΑΡΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ Της ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ », στο υπ΄ αριθμ. 92/1982 φύλλο , για< την ΙΣΤΟΡΙΑ ενός Καφενείου > ,και στη συνέχεια στα επόμενα 2-3 φύλλα ο κ. Θ. Δ. Λαφαζάνος , αναφέρεται γράφοντας για τα Επαγγέλματα και τους Επαγγελματίες των Αρφαρών , κατά το πέρασμα των χρόνων , και για όλα αυτά και για πολλά άλλα , θα ξανά επανέλθουμε στην συνέχειά μας .- Σ Ν Σ Arfara -2008-
ΟΝΟΜΑΣΙΑ της οικογένειας ΜΠΟΥΡΑ .-
Από πού προήλθε το όνομα της οικογένειας Μπούρα? Ο απλός άνθρωπος , που τα περασμένα χρόνια γνωρίζει τα του τόπου του και του Έθνους του από πάππον προς πάππον , με τις προφορικές παραδόσεις , κι ΄ αυτές έχει για «ιστορία» του τόπου του και δεν ενδιαφέρεται για λεπτομέρειες κι΄ ακρίβειες.- Αφήνει την ασχολία αυτή στους περισσότερο « διαβασμένους » .- Μια είναι η ουσία , που τον απασχολεί και τον βάνει σε σκέψη και του διεγείρει συναισθήματα : Το επίθετο ΜΠΟΥΡΑΣ , συγκρατεί πρώτα απ΄ όλα στην μνήμη του και το παραδίνει στους επιγόνους του , και απογόνους του , γιατί αυτό αποτελεί την μόνη και πλήρη αλήθειας της οικογένειας των Μπουραίων ανά την Ελλάδα.- Κοντά στο Λιοντάρι της Αρκαδίας της επαρχίας Φαλαισίας , υπάρχει χωριό με το όνομα Μπούρα.-
Πέντε χιλιόμετρα πιο ψηλά υπάρχει και το γυναικείο Μοναστήρι της Παναγίας της Μεγαλομάτας , του ΜΠΟΥΡΑ (Ι. Μ. ΜΠΟΥΡΑ- Αρκαδίας) , που η ιστορία του ξεκινά σίγουρα πρίν από το 1700μ. χ. με καταγραφέντα ιστορικά στοιχεία .- Η μεγαλύτερη εκδοχή είναι , η ιστορία του χωριού Μπούρα και της ομώνυμης Ιεράς Μονής , να ξεκινά το 1143 μ .χ - 1180 μ. χ. , επί της εποχής του Μανουήλ του Κομνηνού.- Μπορούμε λοιπόν να πούμε και πως η παρουσία του μοναστηριού της κοίμησης της Θεοτόκου , Μπουρα , ότι ξεκινάει τον 11ον και 12ον μ . χ. αιώνα.- Η ονομασία του χωριού Μπούρα και της οικογένειας Μπούρα , προέρχονται από την Τούρκικη λέξη ¨μπούρα ¨΄ , που σημαίνει στα τούρκικα { « γενναίο » , παλικάρι, ανδρείο, λεβέντης} .- Τούτο το βλέπουμε και στον Αλή Πασά
των Ιωαννίνων , που όταν ήθελε να επαινέσει την ανδρεία του Οδυσσέα Ανδρούτσου , του Θανάση Βάγια και άλλων , τους φώναζε « ορέ μπούρα Οδυσσέα » , « ορέ Θανάση Βάγια μπούρα » κ.τ.λ. .- Δεν αποκλείεται όμως η ονομασία «Μπούρα»να προέρχεται από το όνομα κάποιου τιμαρίου , που ο τιμαριούχος του , να λεγότανε Μπούρας , και να έβαλε και στο χωριό της Αρκαδίας , αλλά και στην οικογένεια , το επίθετο ΜΠΟΥΡΑ .-
~ Στην εποχή των Κομνηνών , πολλές Βυζαντινές οικογένειες , έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο Αρκαδία , Κλόγκοβα , ίσως και γιατί όχι και στο Άνω Αρφαρά , καθώς και σε άλλα μέρη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας .- Σε αυτές τις οικογένειες , δόθηκαν Τιμάρια , « πρόνοιες » , δηλαδή εκτάσεις γης για καλλιέργεια και εκμετάλλευση.- όσοι είχαν πάρει αυτά τα τιμάρια, έδωσαν και τα ονόματά τους σε χωριά και περιοχές .-Όπως τιμάριο του Μελιγαλά , του Βουτσαρά, του Λεοντάρη ,του Γεωργίτση, του Μπούρα , του Γκλόγκοβα , του Αρφαρά κ . π. α. .-
~ Η οικογένεια Μπούρα , ίσως να μετοίκησε στην Γκλόγκοβα και στην συνέχεια στο Άνω Αρφαρά , κοντά στον γενάρχη Αρφαρά , που είχε προηγηθεί του ερχομού σε αυτή την περιοχή , από το χωριό Μπούρα της Φαλαισίας -Αρκαδίας , περί το 1700μ. χ. σαν βοσκός , κτηνοτρόφος , για τα κοπάδια τους , ή ίσως αναγκασθείς να μετοικήσει εκδιωκόμενος από κάποιο διαδραματισθέν επεισόδιο .- Καθόλου όμως απίθανο , η ονομασία Μπούρα να είναι Αρβανίτικη και να οφείλεται σε κάποιο διάσιμο αμαρτωλό της Αρκαδίας Πέτρο Μπούα , εγγονό του ομώνυμου φυλάρχου-αρχηγού Μπούα του Χωλού , που αναφέρεται και Μπούρας , από τους πρώτους Αρβανίτες που ήρθαν περί το 1348 μ. χ. στην Πελοπόννησο και χρησιμοποιήθηκαν από τον Δεσπότη του Μυστρά , Μανουήλ Κατακουζινού για να δημιουργήσουν - αποτελέσουν τη φρουρά των συνόρων της υπαίθρου.- Η μετάκληση αυτή , αναφέρει ιστορικά , ο Μανουήλ Παλαιολόγος , έγινε χωρίς εγγυήσεις , αλλά με μια υπόσχεση λόγου .- Αυτοί βέβαια οι Αρβανίτες , δεν έχουν καμιά σχέση με τους σημερινούς Αλβανούς ( Αρναούτες , Τελχίνες ) , που κατέστρεψαν την Πελοπόννησο το 1770 μ. χ .- Sns Arfara - Messinias, 2008.- Για την Ιστορία του χωριού ΑΡΦΑΡΩΝ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΟΣΕΡΗΣ από τον Νικήτα Ιωαν. Κώτσιαρη . Η Δροσερή βρίσκεται ,στο Ανατολικό μέρος της Κωμόπολης Αρφαρών και απέχει δύο ώρες με τα πόδια από το χωριό Αρφαρά ( Κάτω Αρφαρά ) . Είναι μια βραχώδης περιοχή , και κάτωθι του βράχου βρίσκεται ο δρόμος από το Πελεκητό , προς το Άνω Αρφαρά . Κατά την αναφερόμενη διήγηση της γιαγιάς του κυρίου Νικήτα Κώτσιαρη , εκεί στη Δροσερή , πέρασαν οι Τούρκοι και κυνηγούσαν τους Έλληνες και κάπου εκεί κάτω από το βράχο και παράπλευρα του δρόμου υπήρχε ένα πηγάδι που έβγαζε και αρκετό νερό , κάθισαν κάπου εκεί οι Τούρκοι , για πολύ καιρό στο κυνήγι των Ελλήνων . Τότε ένας ιερέας , ονομαζόμενος Παπα-θεοφίλης , ανέβηκε πάνω στο βράχο και προσευχήθηκε στο θεό , για το κακό που προξενούν οι Τούρκοι στους κατοίκους , και τότε τελειώνοντας την προσευχή του , ένα μεγάλο κομμάτι βράχου , έπεσε πάνω στο πηγάδι , και σκέπασε το πηγάδι , με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να μη μπορούν να το χρησιμοποιήσουν , αναγκαζόμενοι να φύγουν από την περιοχή προς Αργές και να ηρεμήσουν έστω και για ένα μικρό χρονικό διάστημα από το κυνηγητό των Τούρκων . Εκεί όπως αναφέρεται , κατοικούσαν πολύ Παπανικολαίοι , και μόλις έμαθαν ότι οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την περιοχή , οι Παπανικολαίοι φεύγουν για το άλλο βουνό του Αηλιά , εγκαταλείποντας τα πάντα ακόμη κι ένα κοριτσάκι στην νάκα κρεμασμένο σε μια γκοριτσιά , κι όταν έφτασαν ψηλά στον Αη-λιά , και έπειτα από μια μέρα , ρώτησε ένας Παπανηκολός την γυναίκα του , τα φλοργιά που τα έχει ? Εκείνη του είπε πως τα ξέχασε μαζί με το παιδί στο προσκέφαλό του .Τότε ο Παπανικολός γύρισε πίσω στην Δροσερή , βρίσκει το κοριτσάκι ζωντανό και το πήρε γλιτώνοντας το από τους Τούρκους . Το κοριτσάκι μεγάλωσε παντρεύτηκε και μάλιστα λέγεται ότι ήταν η μητέρα των Χρήστου και Γεώργου Παπανηκολάου μετέπειτα κατοίκων του Κάτω Αρφαρά ή της Νεάπολης. Οι Τούρκοι κατέβηκαν πάλι στο Αρφαρά και είδαν ένα σπιτάκι στην περιοχή της Τραγόραχης να καπνίζει . Ήταν ένας Παπανικολός κατεβασμένος εκεί από τις Αργές και έψηνε μια πίττα .- Πάει ο Τούρκος για να δει τι γίνεται , κι ΄όταν έφτασε στο σπίτι του Παπα- Νικολή , τον βλέπει ο Παπανικολός και τρομαγμένος πάει να φύγει άλλά ο Τούρκος τον Αρπάζει από τα ράσα , για να του μείνουν τα ράσα στα χέρια και ο Παπανικολός να φύγει τρέχοντας και να φτάσει στις Αργές χωρίς τα ράσα του . Εκεί λοιπόν ανάμεσα στο βρόχο της Δροσερής είναι μια τρύπα , ένα σπήλαιο . Εκεί ανέβαιναν οι Έλληνες από ένα υπάρχων δέντρο και κρυβόντουσαν , αλλά οι Τούρκοι έκοψαν αυτό το δένδρο και έμειναν εκεί μέσα οι άνθρωποι , όπως αναφέρεται , και πέθαναν όλοι τους.- Μέσα εκεί θα πρέπει να είχαν αφήσει μαζί με τα υπάρχοντά τους οπλισμό , ασιμοπιστόλες , κ.α. ,όπου και μέχρι σήμερα δεν μπορεί εκεί πάνω να ανεβεί κανένας , λόγο του απόκρημνου και πολύ επικίνδυνου βράχους . Στους πρόποδες του βουνού της Δροσερής , υπάρχει ακόμη και σήμερα μια βρυσούλα που βγάζει λιγοστό νερό από το βουνό και όπως αναφέρεται το είχε φτιάξη ο μακαρίτης Δ. Αγγελής , με μια μικρή πορτούλα για προστασία της μικρής αυτής δροσοπηγής . Εκεί κοντά στη Δροσερή, είναι και το Πελεκητό ,μια ωραία κτηματική περιφέρεια του χωριού Σταματινού .- Το όνομα Πελεκιτό πήρε από την πελεκητή στέρνα που πρώτο κατασκεύασαν οι πρώτοι κάτοικοί της . Λέγεται επίσης ότι υπήρχε κι άλλη μία πελεκητή στέρνα που δεν βρέθηκε όπως αναφέρεται κατά την παράδοση , γεμάτη διάφορα πράγματα , χρήματα κ.α. , από τους Τούρκους , επί Τουρκοκρατίας .-
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΡΦΑΡΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Το όμορφο με εξαιρετική θέα εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου , άλλοτε παλιότερα μητροπολιτικός ναός των κατοίκων των Αρφαρών , που σταδιακά κατέβηκαν από το Άνω Αρφαρά , περνώντας από το Πελεκιτό . το Σταματινού , τον ΑΗ-Βασίλη , την Τραγόραχη , Σκόμαρα , για να καταλήξουν στο σημερινό Αρφαρά , Κάτω Αρφαρά ή Νεάπολη , είναι ένα θαυμαστό οικοδόμημα , που κτίσθηκε το 1838 μ.Χ. , λίγο έξω από το σημερινό Δήμο Αρφαρών , και επί του παλιού δρόμου , μονοπατιού . κατσικόδρομου Αρφαρών -Σταματινού , και ανάμεσα στις τοποθεσίες Χαιρώματα Σταματινού , Πλαϊνού , και Τραγόραχης .- Η θέα προς τον Μεσσηνιακό κάμπο είναι εκλπικτική και πολύ πανοραμική . δίπλα και ανατολικά του Ιερού Ναού του Αγίου Βασιλείου ακόμη και σήμερα βρίσκεται οστεοφυλάκιο με τα οστά , λείψανα , των προγόνων μας , όπως και στο Άνω Αρφαρά , υπάρχει οστεοφυλάκιο , δίπλα και ανατολικά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου , ακόμη και σήμερα . Επομένως εκεί στα σίγουρα ήταν και τα πρώτα νεκροταφεία των προγόνων μας .- Νότιο-Ανατολικά της εκκλησίας του Αγίου Βασιλείου , υπάρχει η όχθη του χειμάρρου , ξεροπόταμου , όπου και ο δρόμος μας οδηγεί στο Πλαϊνού στην Τραγόραχη , και στον οικισμό Σκόμαρας των σημερινών Αρφαρών . Κατά την παράδοση το εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου είχε αναγερθεί πιο παλιότερα , γύρο στα 1800 , εντός παρακείμενου σπηλαίου , βορειότερα της σημερινής του θέσης και ήταν καλυμμένο από πυκνό δάσος από άγρια δένδρα για να μη διακρίνεται από τους Τούρκους στην Τουρκοκρατούμενη περιοχή . - Σήμερα , από το δρόμο που οδηγεί από Αρφαρά προς Βρομώβρυση , και δεξιά σε απόσταση 300 περίπου μέτρων του δρόμου , βρίσκεται και σήμερα πλήρως ανακαινισθέν από τον Παπα -Ευθύμιο , πρώην εφημέριο των Αρφαρών , το πανέμορφο και με εξαιρετική θέα εξωκκλήσι του Αγίου Βασιλείου Αρφαρών . Στην δεξιά γωνία του Ιερού της εκκλησίας , υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα που φέρει την χρονολογία 1830 μ.Χ. , του έτους ίδρυσης - κατασκευής του Ι. Ναού και κάτωθι έχει τρεις στίχους. Στην πορεία μας δεξιά του δρόμου προς « Τραγόραχη ,»και «πλαϊνού,» και λίγο μετά τις όχθες του ξεροπόταμου , έχουν αναδειχθεί στοιχεία που οδηγούν σε ανασκαφές , όπου φανερώνουν την ύπαρξη κτισμάτων , ελαιοτριβείου κ. α. . Στο εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου , ο εσωτερικώς χώρος του χωρίζεται από το ιερό τέμπλο με διάφορες παραστάσεις - εικόνες , σε δύο τμήματα , το ιερό και το χώρο των εκκλησιαζόμενων πιστών . Το ιερό είναι κατά τρία σκαλοπάτια ψιλότερα του κυρίως Ναού. Υπάρχει επίσης η θέση του θρόνου του Μητροπολίτου και η Σολέα ή Άμβωνας . Η σολέα στους μεγάλους ναούς χωρίζεται με κιγκλιδώματα , για να υπάρχει επαρκής χώρος στον Ιερέα κατά την κάθοδο του στην θεία λειτουργία . Η Σολέα στον Ι. Ν. του Αγίου Βασιλείου είναι ψηλότερος του υπόλοιπου χώρου κατά 40 εκατοστά . Σε κανέναν ιερό Ναό της εποχής εκείνης δεν ευρέθη σολέα . Η ιερά τράπεζα έχει κτισθεί πάνω σε προεξέχοντα βράχο , και εντός της κόγχης , έχει εικονογραφηθεί η Πλατυτέρα . Το τέμπλο είναι εικονογραφημένο και φέρει τον Εσταυρωμένο , μια σειρά από εικόνες του Δωδεκαόρτου , τον Άγιο Δημήτριο , τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο , τον Ιησού Χρηστό , την Παναγία την Βρεφοκρατούσα το θείο βρέφος αριστερά της , η εικόνα του Αγίου Βασιλείου , και κάτω από την εικόνα είναι ζωγραφισμένα τα εξαπτέρυγα . Το καταπληκτικότερο όλων είναι η εικόνα της Παναγίας της βρεφοκρατούσας , όπου πράγματι πρόκειται για ένα σπάνιο έργο ΄τέχνης στην αγιογραφία μας .- Για την συντήρηση του Ιερού αυτού Ναού του Αγίου Βασιλείου θα ήταν παράλειψή μου , αν δεν ανέφερα τις ενέργειες και συνεχείς προσπάθειες και το σημαντικότατο έργο προσφοράς , του αειμνήστου Ιερέα -Δάσκάλου - & Οικονόμου Παπα-Γιάννη , Ιωάννη Παν . Παπανικολάου .- Δεν μπορώ επίσης να ξεχάσω ΤΟΝ ΙΕΡΑ- ΆΝΘΡΩΠΟ Παπα-Γιάννη , που για μένα πάντα ένωνε το χωριό , πάντα προσέφερε σε όλους τους κατοίκους του χωριού , που όταν νέος τότε Οδοντίατρος στο Αρφαρά το 1975 , αρρώστησα για περισσότερους από τρεις μήνες με οξεία δισκοπάθεια- δισκοκοίλη και προσέτρεξε όχι μόνο να μου δώσει χρήματα , όχι μόνο ψυχολογικά σαν νέος άνθρωπος με οικογένεια και ένα παιδί να με ενισχύσει , αλλά και να μου αναφέρει ότι θα πει στο ΓΙΌ ΤΟΥ Σταύρο , καθηγητή τότε πανεπιστήμιου , να μου στείλει κάποιο συνάδελφο οδοντίατρο φοιτητή να με βοηθήσει στην αρχική μου τότε διαδρομή σαν νέος Οδοντίατρος .Δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ μου και παντού και πάντοτε θα το αναφέρω,. Ας είναι αιωνία και αξέχαστος η μνήμη του πατέρα μου Παπαγιάνη , διότι είχα την τύχη να μείνω ορφανός από πατέρα σε ηλικία 11 ετών . Στον ιερό ναό του Αγίου Βασιλείου επίσης πρέπει να αναφερθεί και η προσφορά , ο αγώνας και η αγωνία και του ιερέα Αριστοτέλη Ιωαν. Νιάρχου , καθώς και τελευταία του ιερέα , ιερομόναχου π. Ευθυμίου .- Ο ιερός ναός του Αγίου Βασιλείου με τις θαυμάσιες τοιχογραφίες -αγιογραφίες του με την θαυμαστή θέα του , υπήρξε κατά το παρελθόν και Μητροπολιτικός Ναός των Αρφαρών .- Σ.Ν.Σ.-
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΡΦΑΡΩΝ { ΧΕΝ} .- Κατά το ΄έτος 1964 , άρχισε να λειτουργεί στο Αρφαρά Μεσσηνίας Σύλλογος υπό την επωνυμία « Χριστιανική Ένωση Αρφαρών ,» με πρωτεργάτη και δημιουργό τον αξέχαστο ιερέα Παναγιώτη Ν. Καράγιαννη ή Παπα-Καράγιαννη , και με σκοπό του σωματείου ηθικοθρησκευτική αναγέννηση όλων των μελών της , της κοινωνίας των Αρφαρών και ιδιαίτερα όλων των νέων ανθρώπων της περιοχής της κωμόπολης των Αρφαρών τότε .- Στην Χριστιανική Ένωση , που στεγαζότανε , επί του παλαιού κτηρίου , πριν της ανοικοδόμησης του σημερινού Δημαρχείου ή παλαιότερα της κοινότας , υπήρχε λοιπόν , σε ΄κείνο το κτήριο , που ανεβαίναμε με σκάλες από την πλευρά του δρόμου προς το Πήδημα , υπήρχε βιβλιοθήκη με περισσότερους από 2500 τόμους βιβλίων διαφόρου χριστιανικού , λογοτεχνικού και άλλων περιεχομένου. Η βιβλιοθήκη , λειτουργούσε καθημερινά και ως δανειστική . Επίσης καθημερινά σχεδόν 5-8 μ.μ. γινόντουσαν επιμορφωτικές ομιλίες στους νέους από καθηγητές του Γυμνασίου , καθώς και από ιεροκήρυκες της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας , και καθημερινά λειτουργούσαν αίθουσα παιχνιδιών , όπως σκάκι , πινγκ-πονγκ κ.λ.π. .- Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ Αρφαρών ήταν με πρόεδρο τον ιερέα Παν. Ν. Καράγιαννη ,Γραμματέα τον γραμματέα της κοινότητας Αρφαρών κ. Παν. Ιωαν. Πετρόπουλο ,
και τα πρώτα μέλη : τους Παν . Ιωαν . Παπανικολάου ( Θεολόγο - Αντιπρόεδρος ΧΕΝ ) , Χρήστο Γ. Μπούρα έμπορος - ως Ταμεία , Χαράλαμπο Ν. Μωραγιάννη Δάσκαλος , Ιωάν. Δ. Κοτταρίδης Υποδηματοποιός , και Γεώργιο Δ. Αρμένη Ξυλουργός και ιεροψάλτης , όλοι τους ως μέλη της ΧΕΝ .- Εδώ θα πρέπει να γίνει γνωστό σε όλους μας ότι η δημιουργία και ίδρυση του Πνευματικού κέντρου Αρφαρών του Ι. Ν. Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών και της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας , οφείλεται στις προσπάθειες της ΧΕΝ , με πρωτεργάτες τον παπα-Καράγιαννη και Παπα-Γιάννη & στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ και του ενοριακού ναού των Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών . Η ΧΕΝ έκανε την αγορά του οικοπέδου 800 τ.μ. για την δημιουργία και ανέγερση αίθουσας στέγασης υπηρεσιών της ΧΕΝ , αίθουσα διαλέξεων , βιβλιοθήκη , ξενώνας κ.τ.λ. .- Ο αείμνηστος Παπα- Καράγιαννης αφήνοντας τούτο τον κόσμο , από την απέρατον νόσο , ήταν η αιτία να σταματήσει και η δημιουργική λειτουργία της ΧΕΝ Αρφαρών . - Εμείς όλοι μας πάντα των θυμούμαστε , όπως και τον Παπα-Γιάννη μας .-
ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΑΡΦΑΡΑ & αξέχαστες Αρφαραίϊκες ανθρώπινες φιγούρες .-
Ακούγοντας τη λέξη «απόκριες,» η σκέψης μου γυρνά πρίν το έτος 1965 , τότε που ζούσαμε μικρή μεν αλλά αξέχαστες γιορταστικές εκδηλώσεις των απόκρεων στην κωμόπολη των Αρφαρών . Ιστορικά πρίν το 1940 , και φυσικά προτού ξεσπάσει ο καταστρεπτικός και
ολέθριος πόλεμος , που σκόρπισε τόσα και τόσα κακά στον κόσμο ολόκληρο , και ως ήταν φυσικό και στο δικό μας χωριό το Αρφαρά , .- Ο κόσμος τότε ζούσε κάτω από πολύ διαφορετικές των σημερινών συνθηκών , ήταν λιγότερο απαιτητικός , αρκείτο στα όσα είχε , δεν σκοτιζότανε για τα πολλά , χωρίς τα σημερινά αγαθά , φωτισμό , ύδρευση, τηλεόραση , τηλέφωνα σταθερά ή κινητά , Ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ. π. α. - Απόκριες λοιπόν στο Αρφαρά πριν από τον πόλεμο του ΄40 κι ΄όπως διηγώντουσαν οι παλαιότεροι , παντού χαρές , τραγούδια και χοροί , και το μήνυμα των απόκρεων το΄φεραν , τα γουρνοσφαξίματα . Οι κρεατινές απόκριες με τις φωτιές στις ρούγες και τις διάφορες γειτονιές του χωριού , και με τις αξέχαστες στολές των μασκαράδων και τα απροσδόκητα ντυσίματά τους , παρουσίαζαν ένα γραφικό θέαμα . Παντού χοροί μέσα σε εκτυφλωτικές από καπνούς ατμόσφαιρα , των φωτιών , με πρωτοπόρους πάντα τους γεροντότερους , « κρίμα ήτανε μωρέ παιδιά , που γέρασα και μυαλό δεν έβαλα ….» τότε στις ξένες παρέες πως ερχόντουσαν , προσφέρετο μεζές λουκάνικο , και αρκετό κρασί , ενώ τεράστιες φλόγες πεταγόντουσαν από τις αναμμένες φωτιές που αδιάκοπα τις τάιζαν με καυσόξυλα . Ατέλειωτοι χοροί , παρέες , τραγούδια φωνές και καρνάβαλοι , ερχόντουσαν και πήγαιναν από γειτονία σε γειτονιά . ¨Σήμερα βγει , και αμάν -αμάν -σήμερα βγήκα να χαρώ ….. και να ξεχαστώ …..» και η μασκαρεμένη γριά σειόταν και κουνιόταν με ρυθμό , δίχως να έχει τελειωμό …. Αλίμονο στις φράχτες εκείνων που δεν έδιναν ξύλα για τις φωτιές , κι ως επί το πλείστον ξύλα από κλίματα ή κληματόβεργες . Τα ταράζανε οι νέοι εκείνης της εποχής κατά την διάρκεια όλης της νύχτας , όταν αυτοί κι οι άλλοι χόρευαν ανέμελα κι ίσως επηρεασμένη από τον μεζέ και το κρασάκι . Τα ίδια και σε μεγαλύτερη έκταση εγένοντο και κατά την τυρινή απόκρια . Φιγούρες εκείνης της εποχής και μετέπειτα ήταν ο Φωτογιώρης (Γεώργιος Σκούλικας ) , Ο Τσελεπολιάς ( Ηλίας Μωρογιώργας ) , Κωνσταντίνος Σωτηρόπουλος, ( ο κύριος με το γαρύφαλλο στο πέτο ), και άλλοι που θα αναφέρουμε στη συνέχεια σε διάφορα περιστατικά που συνέβησαν εκείνη την εποχή με όλους αυτούς τους Αρφαραίους κατοίκους εκείνης της περιόδου και μετέπειτα . - Ξεχνιέται από τους μεγαλύτερους , τότε μικρούς , το Φώτο-Γιώργη , να τον βλέπει να παλεύει με μια αληθινή αρκούδα, των τσιγγάνων ? Με μασκαράδες , φωτιές , χορούς , και το βράδυ της τυρινής τα φτιαχτά μακαρόνια και τα ψητά αυγά , γύρω-γύρω στη φωτιά της γωνιάς του σπιτικού τσακιού , που πολλές φορές τα αυγά έσκαζαν με θόρυβο όπλου και γέμιζαν τα σπίτι με θράκα , και κάπως έτσι έκλεινε η αποκριά για να ξημερώσει η καθαρά Δευτέρα , που εδίδετο το παν για την επιτυχία του γλεντιού και του ξεφαντώματος της τυρινής αποκριάς . Από το πρωί έκανε την εμφάνιση της η γνωστή τότε Αρκούδα που οι κατασκευαστές της ήσαν από τα βόρεια , τη συνοικία Καραγιωργέϊκα , πάντοτε , αντιγράφοντας τη φιγούρα του Ξακουστού τότε Φώτο-ΓΙΏΡΓΗ που ζωντανά πάντα πάλευε , όπως ξανάπαμε , με την Αληθινή αρκούδα των περιπλανώμενων τσιγγάνων .- Καθ΄όλη λοιπόν την ημέρα , παρέες μασκαρεμένων , όργωναν κυριολεκτικά το χωριό , από το ένα έως το άλλο άκρον. Όλα αυτά τα θυμάμαι κι ΄ εγώ , αλλά και πολλοί άλλα όταν κι εγώ μεγάλωνα τα έλεγαν σαν ιστορίες κι΄εγώ τα ΄γραφα και τώρα τα εξιστορούμε για να τα μάθουν και οι νεώτεροι . Από τη Σερβία των Αρφαρών (γειτονιά) , να ανεβαίνει ένας όμιλος αρκετά μεγάλος σε όγκο και δυναμισμό , με πάρα πολλούς μασκαρεμένους - μασκαράδες . Επροπορεύετο ο τότε γνωστός ΜαστροΚώστας , μουτζουρωμένος και παριστάνοντας τον Ινδιάνο , ενώ στο μέσον του ομίλου των μασκαράδων , γνωστός τότε σ όλους Αρφαραίος , για τα χοντρά αλλά όμορφα καλαμπούρια του , πάνω σε ένα υπομονετικό υποζύγιο ( γαϊδουράκι ) , κάτασπρος μασκαρεμένος με μπόλικο ασβέστη , και με σηκωμένο χέρι , δείχνοντας το άπειρο που μάλλον παρίστανε κάποιο άγαλμα .- Το τέλος της καθαράς δευτέρας ΄έκλεινε το αξέχαστο τότε δικαστήριο , με τον αλησμόνητο τότε Κυρ- Γιάννη . Στις αξέχαστες φιγούρες Αρφαραίων εκείνης της εποχής , που όλοι τους ντυνόντουσαν και καρνάβαλοι , μπορούμε να αναφέρουμε , τους Κων/νο Μπούρα (κωτσίκο) , Μπούρα Νικόλαο (αγροφύλακας - φύλακας για χρόνια του πρώτου αντλιοστασίου στο Αρφαρά ) ,Κάρτσωνας Θεώδορος ( Γρίβας) , Κάρτσιωνας Βασίλειος (Λούμπαρδης ), Μπούρας Γεώργιος ( μεμέτης), Μπούρας Θεόδωρος (Γαλινοθώδοράκης ), Μπούρας Τάκης (Πελοπίδας- καρνέρας) , Μπούρας Γιάννης (φούσκας), Δημήτρης Λαφαζάνος (τζίρος), Γιώργης Λεντζής , Γιώργης Λαφαζάνος , Ο Γιώργης Μπούρας( ο χαβιόλος) , Γιώργης Αρμένης (ο χαρχάτης), ο Παναγιώτης ο Θεόκας , ….κ.α. Η παράσταση του Δικαστηρίου , άρχιζε , αφού πρώτα στηνότανε η εξέδρα , πάνω στην οποία κάθονταν οι δικαστές για να αρχίσουν την δίκη και να δικάσουν τους κατηγορούμενους για τα διαπραχθέντα αδικήματά τους. Η πλατεία ήταν κατάμεστη από κόσμο . Η δίκη αρχίζει και ο πρόεδρος « κυρ- Γιάννης ,» εμφανίζεται στην έδρα και ακολουθούν πανζουρλισμοί , και εν συνεχεία εμφανίζονται επί της έδρας -σκηνής και οι δικαστές . Πρώτος κατηγορούμενος ο Ειρηνοδίκης κ. Παπαδόπουλος πλησιάζει και απολογείται , ενώ ο πρόεδρος αφού συμβουλεύεται τους δικαστές , καλυπτόμενος πάντοτε με την δικογραφία , επιβάλλει πρόστιμο 50 δραχμών στον κατηγορούμενο .Επακολούθησαν και άλλοι κατηγορούμενοι ως επί το πλείστον υπάλληλοι και ξενητεμένα παιδιά μας , με διάφορες σχεδιασμένες κατηγορίες . Τα έσοδα του Δικαστηρίου διετέθησαν για την αγορά σε λαγάνες , χαλβά, ταραμά, ελιές και κρασί για όλους τους συγχωριανούς που μέχρι αργά την νύχτα τραγουδούσαν και χόρευαν. Είναι αξέχαστα χρόνια που πέρασαν και θα μείνουν για πάντα στην ψυχή μας , στην καρδιά μας . Οι άνθρωποι ,εκείνης της εποχής ήταν άλλοι άνθρωποι , με άλλες συνήθειες , με άλλες αρχές , άνθρωποι χωρίς κακία , χωρίς μίση, αυτοί ήσαν οι τότε άνθρωποι - κάτοικοι της κοινωνίας του Αρφαρά και μείς που τους γνωρίσαμε και τους ζήσαμε , λίγο ή πολύ , ας του θυμούμαστε .- Ξεχνιέται ο δάσκαλος Δημήτρης Λίγουρης , ο αγρονόμος Κανάκης , ο συμβολαιογράφος Νικολουλαίας, ο ταχυδρομικός Σωκράτης , ο φούρναρης Κλέαρχος Λαφαζάνος και Νίκος Η. Σκούλικας , ο Παναγιώτης Γ. Σκούλικας ( σαμαρτζής) , και τόση άλλοι κάτοικοι τότε των Αρφαρών?
ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ Γράφει ο Γιάννης Δ. Κοτταρίδης Υποδηματοποιός τότε στο ΑΡΦΑΡΑ Μεσσηνίας .
Μας λέει λοιπόν ο αξέχαστος ,ήρεμος και καλός άνθρωπος στην τότε κοινωνία των Αρφαρών Κοτταριδόγιαννης : «Θυμάμαι ότι κατά το 1915 -1920 μ.Χ. σε ηλικία τότε 10-15 χρόνων , που ερχόντουσαν στο καφενείο , που τότε είχε ο Αθανάσιος Μαγκλάρας μαζί με τον Δημήτρη Κοτταρίδη (πατέρα μου) στο κτήριο τότε του Λιβόγιαννη και μετέπειτα Δημήτρη Σταθάκη και στη συνέχεια καφενείο Γεωργίου Μπούρα (μεμέτη) και Δημητρίου Μωρογιώργα (κουρέας & μετέπειτα επιστάτη στο Γυμνάσιο -Λύκειο Αρφαρών)- (Αρμένιο σχολείο) , ο γέρο Λιβόγιαννης ο γέρο Σταθακογεωργάκης , ο γέρο Κοτταριδόγιαννης , ο Νικητο-Παναγιώτης , ο Αθανάσιος Τερζάκης (δικολάβος) , ο Αλέξης Καπράλος , ο γέρο-Λιάς ο Μπούρας , ο Καρτσιωνο-Νικήτας , ο γερο-Γιώργης Μουτεβελής, ο Γιατρός Γεωργ. Π. Μουτεβελής, ο γιατρός Νίκος Μουτεβελής , ο γιατρός ο Λίβας , ο γιατρός ο Αδαμόπουλος , ο δάσκαλος ο Λίγουρης, ο δάσκαλος ο Μπούρας , ο βουλευτής Νικολής Κάρτσιωνας, κ. α. Τι σεβασμός υπήρχε εκείνη την εποχή από τους νεώτερους των , μπορώ να πω , πως ήταν θρησκευτικός σεβασμός , με ευλάβεια , με υπακοή και κατανόηση , με αγάπη τόσο για όλους τους προαναφερθέντες , όσο και για τις αρχές του χωριού μας . Στο ένα πλάϊ του καφενείου εκάθηντο πάντοτε ι αρχές του τόπου , του χωριού μας , ο ειρηνοδίκης , ο αστυνόμος, ο καθηγητής του τότε Ελληνικού Σχολείου , οι δάσκαλοι , οι γιατροί, οι Δικολάβοι, και στην άλλη πλευρά καθόντουσαν οι υπόλοιποι του χωριού κάτοικοι , και κανείς από σεβασμό δεν τολμούσε να πάει και να καθίσει σε αυτές τις θέσεις των αρχόντων του χωριού , έστω κι΄αν δεν υπήρχε άλλο κάθισμα κενό .- Υπήρχε το βαθύ αίσθημα του σεβασμού , όχι η ισοπέδωση, υπήρχε η καλή συμπεριφορά , υπήρχε το συναίσθημα της ντροπής , του φόβου , υπήρχε η κοινωνική ισορροπία , υπήρχε κάτι που ξεχώριζε σε ΄κείνους τους ανθρώπους . Σήμερα όμως ύστερα από τόσα χρόνια , η ζωή άλλαξε όλα τα πράγματα , τις συνήθειες και τις συμπεριφορές των ανθρώπων αναμεταξύ τους . Ο Οδοστρωτήρας που λέγεται πολιτισμός , εξέλιξη, πρόοδος , δυστυχώς , δεν έχει σύνορα στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής των ανθρώπων , είμεθα κακώς , όλοι ίσοι , γέροι και νέοι , μορφωμένοι και αμόρφωτοι , λαϊκοί και κληρικοί , πιστεύοντας ,προσωπικά , ότι βαδίζουμε το δρόμο της καταστροφής , του χάους , του πάτου του δοχείου που ονομάζουμε ζωή . Ιδού μερικές στιχομυθίες που ακούγονται σήμερα μεταξύ αρμοδίων παραγόντων , και νέων μπροστά στα ίδια μας τα μάτια : « Λέει ο επίτροπος της εκκλησίας του χωριού, σε νεαρό που κάθεται σε ένα στασίδι του ναού …μικρέ σε παρακαλώ , παραχώρησε τη θέση σου ,στον ανήμπορο ,άρρωστο γέροντα , που στέκεται όρθιος για να καθίσει . ! … Η άμεση απάντηση του νεαρού άφησέμε ήσυχο καημένε κι΄εγώ είμαι ανήμπορος ….!!! Και μέσα στο λεωφορείο ,.. ο εισπράκτορας , ..μια θέση παρακαλώ για τον ιερέα …σε νεαρό που κάθεται αδιάφορος και… Ουδείς δεν σηκώθηκε ενώ τρεις τέσσερις νεαροί κάθονται αδιάφοροι ,χωρίς καν να θέλουν να ακούσουν , να δείξουν λίγο σεβασμό . Ας παραλληλίσουμε την άλλοτε εποχή και την σημερινή. Σ.Ν.Σ. -
· Ο Στρατηγός ΛΙΒΑΣ ΞΕΡΞΗΣ {1899-1965}. Ο στρατηγός Ξέρξης Λίβας γεννήθηκε στο Αρφαρά το 1899 και πέθανε στην Αθήνα στης 24-Ιουνίου το 1965 και σε ηλικία 66 ετών .- Στη σχολή Ευελπίδων εισήλθε το 1912 και αποφοίτησε με άριστα. Το 1916 ανθυπολοχαγός του πυροβολικού , παίρνει μέρος στους πολέμους του 1917-1923 , επίσης στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο του 1940 -41 καθώς επίσης και στον ανταρτοπόλεμο , μέχρι και το 1949 , ως διοικητής Μεραρχίας .- Υπήρξε εκτός από στρατηγός και πολύ καλός συγγραφέας . Τιμήθηκε με αρκετά παράσημα , για τη συμμετοχή του σε όλους τους αγώνες της πατρίδας και σαν συγγραφέας για το σύγγραμμα του « Η Αιγηίς κοιτίς των Αρίων και του πολιτισμού ,» ,είχε τιμηθεί το 1956 με το βραβείο της Ελληνικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας . Πρίν φύγει απ΄αυτό τον κόσμο συνέγραψε και το βιβλίο « Ο Χριστιανισμός είναι Ελληνισμός » .- Ο εκλεκτός συμπατριώτης μας Πότης Γεωργούντζος , επίτιμος πρόεδρος του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου , έλεγε για το στρατηγό Ξέρξη Λίβα : « Το Αρφαρά εξέθρεψαν ένα από τα καλύτερα τέκνα του , τον Ξέρξη….. Άνθρωπο, αγνό πατριώτη, άριστο στρατηγό, άριστο επιστήμονα, ευγενικό, αληθινό , τίμιο , δίκαιο , σοβαρός , ευθύς στρατιώτης , γόνος παλαιάς αρχοντικής οικογενείας , και φαινόμενο πνευματικής δυνάμεως και ικανότητας …κ.π.α. -
Η ΙΣΤΟΡΙΑ του Α. Π. Σ. Αστέρας Αρφαρών – Νομού Μεσσηνίας.-
Κατά το έτος 1930 , αρχίζει η Αθλητική ποδοσφαιρική δραστηριότητα , στην μικρή κωμόπολη των Αρφαρών, των 1500 μόνιμων κατοίκων .- Τότε στο Αρφαρά, μη όμως νόμιμα , ήρχε Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος . Η αναγνώριση του Σωματείου , σύμφωνα με πληροφορίες , έγινε λίγο αργότερα . Μεταξύ των ποδοσφαιριστών της εποχής εκείνης του 1930 , αναφέρονται οι : Μπούρας Γεώργιος του Δημοσθένη (ο μεμέτης ) , Λίβας Μίμης του Κλεομένη , Φέστας Σπύρος του Κωνσταντίνου , Μουτεβελής Βασίλειος του Γεωργίου , Μουτεβελής Ιωάννης του Πέτρου , Κοτταρίδης Βασίλειος του Δημητρίου , Κάρτσιωνας Αντώνιος του Νικολάου , Μωραγιώργας Δημήτριος , Μωραγιώργας Κώστας , Θεόκας Ιωάννης, Κότσιαρης Γρηγόριος, Λαφαζάνος Δημήτριος , Γιανακούτζος Χρήστος , Κοτταρίδης Ιωάννης ,Πετρόπουλος Ιωάννης , Καπράλος Κωνσταντίνος , Κότσιαρης Ντίνος , Παπανηκολάου Γιάννης , κ.τ.λ…-Έπειτα από πολλές προσπάθειες φιλοπρόοδων ατόμων , της κωμόπολης των Αρφαρών , ένα όνειρο των τότε νέων ανθρώπων του τόπου, έγινε πραγματικότητα .-Ο Αθλητικό Ποδοσφαιρικός Σύλλογος ΑΣΤΗΡ Αρφαρών ,γίνεται πραγματικότητα , με όλες τις προβλεπόμενες νόμιμες διαδικασίες , ίδρυσης , δημιουργίας και λειτουργίας .- Το τρίπτυχο της ίδρυσης και λειτουργίας του ΑΠΣ Αστήρ Αρφαρών , ήταν :Εργατικότητα , Συμμετοχικότητα και Δημιουργικότητα .- Έτσι απλά , εργασία ,δημιουργία και συμμετοχή .- Έτσι λοιπόν , για πρώτη φορά ,το έτος 1955 , ιδρύεται ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Αστέρας Αρφαρών .- Δεν κατόρθωσε όμως ο Σύλλογος αυτός να κρατηθεί στη ζωή , για πολύ .- Ο Σύλλογος διαλύεται για να ιδρυθεί και πάλι το έτος 1971 .- Οι άνθρωποι που πρωτοστάτησαν στην δημιουργία και ίδρυσα του Αστέρα Αρφαρών ήσαν : Σπύρος Κ.Φέστας, Βασίλης Δ. Κοτταρίδης , Κωνσταντίνος Γ. Χριστόπουλος , Ιωάννης Γ. Χριστόπουλος , Μένης Γ. Χριστόπουλος , Περικλής Γ. Μπούρας , Χρήστος Γ. Μπούρας , Παναγιώτης Κυριαζής , Νίκος Γάμπας , Παναγιώτης Γ. Σκούλικας , και αρκετοί άλλοι που σιγά και δειλά μεγάλωναν την ποδοσφαιρική αθλητική οικογένεια , της κωμόπολης Αρφαρών των 3500 περίπου τότε κατοίκων .- Από τους πρώτους ποδοσφαιριστές του τότε Αστέρα Αρφαρών ήσαν οι : Νίκος Περικλή Τσιάβας , Μίμης Τσιάβας , Λάκης Ιω. Παπανηκολάου , Άγγελος Γ. Παπανικολάου , Γεώργιος Δημ . Μπούρας , Περικλής Γ. Μπούρας , Σταύρος Ι. Παπανηκολάου , Γεώργιος Ιω.– Παπανηκολάου , Αριστείδης Γ. Λαφαζάνος , Γεώργιος Κ. Αργυράκης , Γεώργιος Η. Αργυράκης , Νικόλαος Η. Αργυράκης , Λευτέρης Ιω. Παπανηκολάου , Κωνσταντίνος Ιω. Πετρόπουλος, Παναγής Πέτρου Μπούρας , Χρήστος Πετρ. Μπούρα , Γεώργιος Πετρ. Μπούρα , Αριστείδη Γ. Μαλαπάνη , Γρηγόρη Θ. Μπούρα , Ιωάννη Θ. Μπούρα , Ηλία Χρ. Καράγιαννη , Αναστάσιος Χρ. Νιάρχος , Νίκος Γ. Νιάρχος , Κώστας Αθ. Κατσιαμπάνης , Νίκος Κ . Γάμπας , Κώστας (Ντίνος) Σκούλικας , Τάσος Δ. Μπούρας , Ασαστάσιος Σιάγκρης , Γεώργιος Δ. Μπούρας , Μένης Κ. Κατσιαμπάνης , Σωτήρης Ν. Γεωργούντζος ,Δημήτριος Κουλούρης , Αντώνιος Ν. Γεωργούτζος , Αντώνιος Π. Θεόκας , (Τσιότρας), Αντώνιος Γ. Μπούρας , και πάρα πολλοί άλλοι με την πάροδο και των ετών .- Είναι δυνατόν να ξεχαστούν οι τότε αγώνες μεταξύ Αστέρα και Ατρόμητου Πλατύ , όπως και οι αγώνες Σιξάϊτ που δινόντουσαν στο γήπεδο Μεσσηνιακού με ΑΕΚ Καλαμάτας , Απόλλωνα , Πράσινα Πουλιά Καλαμάτας , Εθνικό Μελιγαλά κ.τ.λ. τις τότε ποδοσφαιρικές ομάδες ; Αναφερθήκαμε σε ορισμένα ονόματα , από τους πρώτους ποδοσφαιριστές της ομάδας .- Ίσως κάποιοι από τους ποδοσφαιριστές να ξεχάστηκαν να αναφερθούν ,..όχι πάντως από καλή ή καλή πρόθεση .- Το 1971 μια από τις συνθέσεις της ομάδος του Αστέρα ήταν : Μωρογιώργας Κ. Νίκος , Κοτταρίδης Γ. Δημήτριος , Νιάρχος Γ. Νικόλαος . Λαγόγιαννης Σαράντος , Αργυράκης Η. Γεώργιος , Φέστας Παν, Ηλίας , Παπανηκολός Γ. Στυλιανός , Κολυμπίρης Δημήτριος , Σιάγκας Αναστάσιος , Παπανηκολάου Ηλ. Θεόδωρος , Νιάρχος Χρ. Αναστάσιος ,
Αγγελής Κ. Περικλής , Μουτεβελής Βασίλειος , Μουτεβελής Π. Δημήτριος , Καράγιαννης Χρ, Ηλίας , Γεωργούντζος Νικ. Αντώνιος , Μπούρας Θ. Τηλέμαχος , Γιαννακούντζος Γ. Απόστολος , Γεωργούντζος Νικ. Σωτήρης , Μπύρας Δημ. Αναστάσιος , κ. α .- Κατά το έτος 1971 το πρώτο εκλεγέν με αρχαιρεσίες Διοικητικό Συμβούλιο , του Αθλ. Ποδοσ., Συλλόγου Αστήρ Αρφαρών (27-06-197 ), ήταν :Βασίλειος Γ.Πολυχρόννης Νικόλαος Γ. Μωραγιώργας , Κωνσταντίνος Σπύρ. Φέστας , Ηλίας Γ. Αγγελής , Αθανάσιος Βασιλ . Κοτταρίδης , και Ιωάννης Θεόδ. Κάρτσιωνας , Και αναπληρωματικά Μέλη : Ιωάννης Παν Καμαρινόπουλος , Αριστείδης Γ. Μαλαπάνης , και Μέλη Εξελεγκτικής Επιτροπής εξελέγησαν : Παναγιώτης Ιωαν. Πετρόπουλος , Παναγιώτης Γ. Σκούλικας , και Κωνσταντίνος Γ . Τριαντάφυλλος .- Αντιπρόσωπος του Σωματείου : ο Χρήστος Γ. Μπούρας .- Γιατρός της ομάδας ορίζεται . ο αγροτικός γιατρός Κωνσταντίνος Σιβένας .- * Στον Αστέρα είχε απενεμήθη για δυο ή τρεις χρονιές και το κύπελλο ήθους,.- ― Ίδρυση Αθλητικού Ποδοσφαιρικού Συλλόγου Ατρόμητος Πλατύ :
~~Γύρο στα : 1960 ιδρύεται στο Πλατύ ( Μπάστα ) , ποδοσφαιρικός Σύλλογος Σωματείο με την επωνυμία «ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ Πλατύ » .- Πρωτεργάτες της δημιουργίας του Αθλητικού Ποδοσφαιρικού Συλλόγου Ατρόμητος Πλατύ ήσαν οι : Γεώργιος Τσιγγαρίδης , Γεώργιος Κοντόπουλος , Αθανάσιος Κοντόπουλος , Παναγιώτης Μπαρούνης , Θεώδορος Τσιγγαρίδης , Αναστάσιος Φρούντζας , Παναγιώτης Τσαβάρας , Γιάννης Μαντζής , Νίκος Χρονόπουλος , κ.α.
― Ίδρυση Αθλητικού Συλλόγου εις Άγιο Φλώρο υπό την επωνυμία ΠΑΜΙΣΟΣ
―Την 21-12-1970 , ιδρύεται στον Άγιο Φλώρο , Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος «Πάμισος» Αγίου Φλώρου .-Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου ,«Πάμισος » , αποτελούσαν οι κ.κ. : Δ. Θεοδορόπουλος , (Πρόεδρος ), και Μέλη : Αθανάσιος Μακρής , Αθανάσιος Ζγάντζος , Σταύρος Ζγάντζος , Νικόλαος Μπελόγιαννης , Τρύφωνας Θεοδορόπουλος , Γεώργιος Γεωργακόπουλος , κι Ταμίας ορίζεται ο Αθανάσιος Ζγάντζος .-Οι πρώτη ποδοσφαιριστές του Παμίσου Αγίου Φλώρου ήσαν : Σ. Π. Γεωργούντζος , Γρηγ. Ε. Βανηκιώτης , Ι. Β. Ζγάντζος , Γ.Α.Βούτσας , Π. Κ. Βέργης , Χρ. Ανδρ. Αναστασόπουλος , Δ.Γ. Μαρκόπουλος , Ε .Π . Βανηκιώτης , Ν. Α. Αναστασόπουλος , Ν. Δ. Βέργης , Κ.Δ. Χρονόπουλος , .. κ.α.
· Αυτά σε λίγες γραμμές για την Αθλητική δράση της περιοχής μας .- Θα πρέπει επίσης να αναφέρω ότι γύρο στα 1975με 1977 , ο Ποδοσφαιρικός Σύλλογος του Παμίσου Αγίου Φλώρου , διαλύεται συνχωνευόμενος και μετονομαζόμενος σε :«ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ » Παραλία Καλαμάτας .- Σε αυτό το σημείο , θα πρέπει να αναφέρω , ότι και τα τρία προαναφερθέντα Ποδοσφαιρικά Σωματεία : Αστέρας , Ατρόμητος και Πάμισος , τα
· περισσότερα χρόνια , αγωνιζόντουσαν , στην Β΄ Ερασιτεχνική κατηγορία ποδοσφαίρου , του Νομού Μεσσηνίας .-
ΑΝΑΔΡΟΜΗ :
― Το 1999 :,πρωταθλητής Β΄τοπικής ερασιτεχνικής Κατηγορίας Ν. Μεσσηνίας , με προπονητή τον Ευστάθιο Βανηκιώτη .--
― Το 2000 :, Κυπελλούχος Ερασιτεχνικής Κυπέλλου Ν. Μεσσηνίας , Στον τελικό : ΑΡΦΑΡΑ – ΣΠΕΡΧΟΓΕΙΑ 4-2 .- Πρόεδρος του Συλλόγου Ανδρέας Ν. Καράγιαννης , μετέπειτα διατελέσας για δυο συνεχόμενες τετραετίες Δήμαρχος Αρφαρών(2ος Δήμαρχος Καποδηστρικών Δήμων ) , και με προπονητή τον κ. Νικόλαο Μουλατσιώτη .-
―Το 2005 :, Πρωταθλητής Α΄ Τοπικής Ερασιτεχνικής Κατηγορίας του Ν. Μεσσηνίας , με πρόεδρο τον κ. Κωνσταντίνο Αθαν. Κατσιαμπάνης και Μάριο Παν. Κουτσιουμπό και προπονητή τους : Αντώνη Μαυρέα και Μηνά Κακαλέτρη .-
― Το 2006: , Κυπελλούχος ερασιτεχνών Ν. Μεσσηνίας , με πρόεδρο τον Παναγιώτη Δημ. Μωραγιώργα , και προπονητές : Αντώνη Μαυρέα ,Μηνά Κακαλέτρη και Κωνσταντίνο Κρητικάκη. .- Στον τελικό : ΑΡΦΑΡΑ – ΠΕΠΑΦΛΕΣΣΑΣ Χώρας 6-0 .-
―Το 2006 : ,Στην Δ΄εθνική Κατηγορία του περιφερειακού Πρωταθλήματος , στον 6ο όμιλο , με 42 βαθμούς ,ανάμεσα σε 15 ομάδες , κατετάγη έκτος 6ος .- Πρόεδρος : Αριστείδης Γ. Λαφαζόνος και Βασίλης Περικλή Σακκάς , και προπονητή : Ευστάθιο Βανηκιώτη , Νίκο Μουλατσιώτη και Νίκο Κ. Μπούρα
― Το 2007: , Στον 6ο όμιλο του περιφερειακού Πρωταθλήματος Δ΄εθνικής κατηγορίας με 42 βαθμούς κατετάγη 7ος , με πρόεδρο το Βασίλη Σακκά και προπονητή το κ. Νίκο Μουλατσιώτη .- ―
― Το 2008 : , Με πρόεδρο : τον Βασίλη Κλεομένη Σακκά , Αντιπρόεδρο: Σταμ. Ν. Σκούλικα , και προπονητές Αντώνης Μαυρέας , Πολήμερος , και Κωνσταντίνος Μητρογιανόπουλος , μετέχει για Τρίτη εν συνεχόμενη φορά στο περιφερειακό πρωτάθλημα , Δ΄εθνικής με 18 ομάδες από 16 που ήταν τα προηγούμενα χρόνια .- ‘~ Κατετάγη 9ος με 46 βαθμούς.- - Το 2009 : Η ποδοσφαιρική ομάδα του Αστέρα Αρφαρών ,δεν δηλώνει συμμετοχή στο πρωτάθλημα Δ΄εθνικής -περιφερειακό , λόγω οικονομικών προβλημάτων , με αποτέλεσμα η ομάδα να υποβιβάζεται στην Β΄τοπική κατηγορία για την επόνη χρονιά 2009-2010.- Το σύνολο των ποδοσφαιριστών αποδεσμεύτηκαν με τους περισσότερους να πάρουν το δρόμο για Ατρόμητο Πλατύ , Μελιγαλά , Πάμισο Μεσσήνη κ.α. ποδοσφαιρικά Σωματεία .-
ΤΟ ΠΕΛΕΚΗΤΟ του ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΥ Για το πελεκητό τ0 1966 , γράφει ο τότε εν ζωή Ιωάννης Π. Μουτεβελής , Αντισυνταγματάρχης Πεζικού - Αρχιτέκτονας . Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΝ 29ην ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΟ ΠΕΛΕΚΗΤΟ : ΤΟ Πελεκητό βρίσκεται σε οροπέδιο έξω από το χωριό Σταματινού και σε απόσταση 5 χιλιομέτρων . Απέχει επίσης 5 χιλιόμετρα και από το ΑΝΩ ΑΡΦΑΡΑ και ένα χιλιόμετρο από την ΔΡΟΣΕΡΗ και περιβάλλεται από οροσειρές (όρη) .- Πολύ πλησίον στο Πελεκητό διέρχεται ο δρόμος Αρφαρών -Σταματινού- Πελεκητό- Δροσερή- Κρεβάτια - Άνω Αρφαρά.- Το Πελεκητό έχει λάβει την ονομασία από μια δεξαμενή ( στέρνα ) , η οποία έχει λαξευτεί εντός του βράχου , όπου έχει πελεκηθεί ι πέτρα . Η δεξαμενή έχει τέλειο σφαιρικό σχήμα διαμέτρου περίπου 5,5 μέτρα και έχει άνωθεν κυκλικό στόμιο δια την άντληση του νερού και στον πυθμένα έχει κατασκευαστεί μικρά κοιλότητα για να συγκεντρώνονται τα βρώσιμα από τις βροχές ύδατα - νερά .- Η κοιλότητα αυτή στον πυθμένα , σε όλες τις δεξαμενές και στέρνες , λέγεται από τους ντόπιους κατοίκους«λυμπί ».-Για αυτή τη δεξαμενή υπάρχουν πολλές φήμες , λέγεται ότι είχε κατασκευαστεί για την απόκρυψη θησαυρού . Άλλη φήμη αναφέρει ότι μέσα στη δεξαμενή την είχαν για κρύπτη από τους εκάστοτε επιδρομείς -εχθρούς .- Στην περιοχή του Πελεκητού , λόγω του εξαίρετου δροσερού και ξερού κλήματος , κατά τους καλοκαιρινούς μήνες διέμεναν πάρα πολλές οικογένειες από Σταματινού και Αρφαρά .- Υπάρχουν σήμερα γύρο στα 15-20 όμορφα μικρά σπίτια , λίθινα κ.α. με κεραμοσκεπές , που έχουν εξέχουσα θέση με ωραιότατη θέα προς τον Μεσσηνιακό κάμπο και όχι μόνο . Σε αυτή την όμορφη θέα προς την Μεσσηνιακή πεδιάδα , έχει αναγερθεί το όμορφο πέτρινο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του νηστευτή. .Το εκκλησάκι είναι κεραμοσκεπές με παλαιά πεπλατυσμένα κεραμίδια .- Η λιθοδομή του ιερού ναού είναι από λίθους χωρίς καμιά επεξεργασία . Εσωτερικά ο ναός δεν έχει στέγη , αλλά καλύπτεται από θόλο , ο οποίος διατρέχει καθ΄όλο το μήκος του ιερού ναού μέχρι και του κάτω τοιχώματος του Ιερού . Εντός της εκκλησίας και στον περίβολό της επίσης συγκεντρώνονται πλήθος πιστών κάθε χρόνο , στην μνήμη τόπου Αγίου στις 29 Αυγούστου , παραμονή και ανήμερα . Η περιοχή του Πελεκητού φημίζεται από πολλά χρόνια για τα πολλά και ποικίλα άγρια χόρτα , ιδιαίτερα οι φαρμακούλες , οι τζοχοί, τα κρικελάκια , τα αγριορόδικα , οι πικραλίδες κ.π.α. - Κάθε χρόνο συρρέουν οι κάτοικοι από όλα τα πέριξ χωριά Αρφαρά, Σταματινού, Βρωμόβρυση, Μπάλα ή Πεύκο , Λευκίνη, Άνω Αρφαρά , Παλιά Βρωμόβρυση, Βελανιδιά, Άγριλος , Πήδημα , Καλαμάτα κ.τ.λ. - Μετά τη θεία λειτουργία επακολουθεί χορός , στην πλατεία όπου είναι τα τρία πηγάδια του Πελεκητού , έργα όπως λέγεται και είναι καταγραμμένο , του Θεόδωρου Σκούλικα , αρχιμάστορα και καλλιτέχνη στο κτίσιμο με πέτρα στα πηγάδια . Στην περιοχή του Πελεκητού , και στην θέση « παπαζογλαίϊκα » στα υψώματα , διατηρούν ακόμη και σήμερα πολλοί Αρφαραίοι αγροκτήματα , που τα έχουν από την εποχή που πρωτοέγινε η εγκατάσταση η εγκατάσταση των Σταματιναίων και των Αρφαραίων , στη θέση που κατοικούν σήμερα όταν κατήλθαν όλοι μαζί άνευ διακρίσεως από τα ορεινότερα σημεία αυτών των περιοχών . Είναι και αυτό ένα σημάδι της κοινής καταγωγής των Αρφαραίων και των Σταματιναίων .- Οι κατοικούντες μέχρι το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο το Αρφαρά Μεσσηνίας , ήσαν δύο προελεύσεων , αφενός μεν οι γηγενείς που κατέβηκαν από το Άνω Αρφαρά , και αφετέρου αυτοί που ήρθαν από διάφορες άλλες περιοχές και μάλιστα χωριών που βρισκόντουσαν πλησίον του Πελεκητού .- *** Οικογένειες- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΚΑΤΆ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΉ ΣΕΙΡΆ που κατοίκησαν στο ΑΡΦΑΡΑ μέχρι και του πολέμου 1940-41 : Εκ των εν συνεχεία κατωτέρω αναφερομένων οικογενειών -ονομάτων , άλλες οικογένειες εξακολουθούν και σήμερα να κατοικούν , να διαμένουν στο ΑΡΦΑΡΑ , και άλλες να έχουν μετοικήσει ,σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Α / Επώνυμα ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΩΝ Αρφαρών , που προέρχονται από το Άνω Αρφαρά ή Πάνω Αρφαρά : Αγγελής , Αλεξανδρόπουλος , Αργυράκης , Αρμένης , Βαλασόπουλος , Βασιλόπουλος , Γεωργούντζος, Γιαννακόπουλος , Γιαννιάς, Γιαννακούντζος, Ζαλαχώρης, Θεόκας , Θεοφάνης , Θεοφιλόπουλος , Καμαρινός , Καπράλος , Καράγιαννης , Καρμίρης , Καρτσωνας ,Κρέπης , Λαγόγιαννης , Λαφαζάνος , Λίβας , Μαγκλάρας , Ματθαίος , Μουτεβελής , Μπούρας , Μωρογιώργας , Νιάρχος , Νταραχάνης , Παπανικολάου ή Παπανικολός , Παπαϊωάννου , Παπαδόπουλος , Παναγόπουλος , Πετρόπουλος , Σταθάκης , Σκούλικας , Σούμπασης, Σουλιμάς , Τσάλτας ., ΚΑΙ Φέστας .- Β / ΕΠΩΝΥΜΑ κατοίκων των Αρφαρών που προέρχονται από διάφορες - άλλες περιοχές : Αδαμόπουλος , Αλειφέρης , Αναστασόπουλος , Αντωναίος , Βέκκος , Καρέλας , Βλαχονικολός , Γεωργακόπουλος , Γάμπας , Ζώγας , Κατσιαμπάνης , Κορομηλάς , Κοτταρίδης, Κατσόγιανης , Λεντζής , Λίγουρης , Λυμπερόπουλος , Μαλαπάνης , Μητρόπουλος , Μπαρούνης , Μπουγιουκλής ή Βουγιουκλής , Μωραγιάννης , Μανιάτης, Πανταζής , Πολυχρόνης , Πράσινος , Σωτηρόπουλος , Σακκάς, Νίκας , Τερζάκης , Τσίμπουρης , Τερψίδης , Τζιάβας , Τσιλίκας , Χριστόπουλος , Φράγκος … - Από τους κατοίκους της κωμόπολης των Αρφαρών ,πλην μεμονωμένων περιπτώσεων , άλλοι έφυγαν προς μόνιμη εγκατάσταση σε Αθήνα , Καλαμάτα , Θεσσαλονίκη , άλλες περιοχές ή οικισμούς του Νομού μας , καθώς επίσης στο Εξωτερικό Αμερική , Αυστραλία , Καναδά, Γερμανία κ.α. Πολλοί εκ των κατοίκων αυτών των μεταναστών , ακόμη και σήμερα αποτελούν συμπαγείς ομάδες στους τόπου , χώρες και περιοχές που μετεγκατασταθηκαν , οικογενειακές και σήμερα ομάδες .- \ *** Η οικογένεια ΛΊΒΑ μετώκησε Εις Αεριοχώριον(Αεριοχώριον) . Η οικογένεια Μετεβελή (Μουτεβελή ) στην Μικρομάνη Μεσσηνίας . Η οικογένεια Σταθάκη - Σταθακάκη , στο Πλατύ ( Μπάστα ) . Ένθα φέρεται με την επωνυμία Σταθακάκη .- Η οικογένεια Καρμίρη ΣΤΗΝ Μικρομάνη . Η οικογένεια Γεωργούντζου στη Βελίκα - Μεσσηνίας , ένθα και φέρεται με την επωνυμία Λαμπροπούλου , καθώς επίσης και στο Μελιγαλά - Μεσσηνίας .- Οι οικογένειες επίσης Σταθάκη , Νιάρχου και Μουτεβελή , στη Βελίκα ένθα και φέρονται με την επωνυμία Σαμπαζιώτη .- Η παράδοση η οποία φτάνει μέχρι και σήμερα , μας λέει ότι οι οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στο ΆΝΩ (πάνω ) Αρφαρά προέρχονται εκ των δύο οικιστών ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , και του ΜΑΝΙΤΣΟΥ .- Εκ του Γιαννίλου έλκουν (έχουν) την καταγωγή τους οι οικογένειες : Καρμίρη , Καμαρινού , Μουτεβελή , Νιάρχου , Παναγόπουλου , Παπαϊωάννου , & Σταθάκη .- Ε του Μανίνου προέρχοντε οι άλλες οικογένειες του χωριού μας .- Πότε εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι οικιστές ( κάτοικοι ) στο Άνω Αρφαρά και από με σιγουριά και πλήρη βεβαιότητα ήλθαν και κατοίκησαν , είναι άγνωστο.- Η πιθανότερη εποχή , είναι να βρέθηκαν στο οροπέδιο της Τρίπολης , λαμβάνοντες υπόψη ότι στην περιοχή της Τεγέας υπάρχει και σήμερα οικογένεια ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , ΈΤΣΙ ΦΑΊΝΕΤΑΙ Η ΠΑΡΆΔΟΣΗ ΝΑ ΈΧΕΙ ΜΙΑ ΑΛΗΘΟΦΆΝΕΙΑ .- ~ *<< ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΜΑΣ , όπως τα έγραφε το έτος 1966 ο Ιωάννης Πέτρου Μουτεβελής : Δια την ιδιετέρα μας πατρίδα , την γεννέτηρά μας το ΑΡΦΑΡΑ -ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ , δεν έχει γραφεί σχεδόν τίποτε μέχρι το 1966 , ούτε για την προέλευσή μας , ούτε για την ονοματολογία του Αρφαρά και των ονομάτων των συνοικισμών , ούτε για την ιστορία του , ούτε για τα ήθη και τα έθιμα , ούτε τίποτε για την ζωή του , γενικά .- Όλοι έχουμε την περιέργεια να μάθουμε την ιστορία του τόπου που γεννηθήκαμε , σε όλες τις εκδηλώσεις της από της εποχής της ίδρυσης του χωριού μας , από πού ήλθαν οι πρώτοι οικιστές , που πρώτο-εγκαταστάθηκαν , και πότε , τις διαδοχικές καθόδους από τοποθεσία σε τοποθεσία , μέχρι της σημερινής θέσης της κωμόπολης και πως πέρασαν τα χρόνια από τότε μέχρι και σήμερα κ. π. α. -.- Στην εφημερίδα « ΗΧΩ των ΑΡΦΑΡΩΝ « ΈΧΟΥΝ ΓΡΑΦΕΊ ΚΑΤΆ Καιρούς ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΕΤΗΡΆ ΜΑΣ , ΜΌΝΟΝ Τρεις ΕΚ ΤΩΝ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΏΝ ΜΑΣ , ΔΙΑ τους ΟΠΟΊΟΥΣ ΟΦΕΊΛΕΤΑΙ ΝΑ ΠΟΎΜΕ , ΈΝΑ ΜΕΓΆΛΟ Εύγε !!! και είναι οι : Κωνσταντίνος Λαγόγιαννης , πρώην πρόεδρος Αρφαρών , ο Θεόδωρος Λαφαζάνος ( τότε Δικηγόρος στην Αθήνα ) και ο Νικήτας Κότσιαρής Γραμματέας Συμβολαιογραφείου - Υποθηκοφυλακείου Αρφαρών .- Το παράδειγμα των ανωτέρω πρέπει να μιμηθούν και άλλοι συμπατριώτες μας , ώστε μέσα από τους θρύλους και τις παραδόσεις να βγάλουμε την αληθινή ιστορία του τόπου μας . - Υπάρχουν πλείστοι όσοι συμπατριώτες μας υψηλά ιστάμενοι λόγω βαθμού σπουδών και γνώσεων οι οποίες θα μπορούσαν πολλά να γράψουν για την ιστορία του χωριού μας , της γενέτειρας μας , της πατρίδας μας ,.- Κάθε λαός , κάθε έθνος , κάθε τόπος ,κάθε άνθρωπος , και κάθε πράγμα , έχει πάντα τη δική του ιστορία .- Πάντα είναι ενδιαφέροντα για όλους μας τα θέματα τα σχετικά με τη ζωή μας τη ζωή των γονιών μας , των προγόνων μας και των συμπατριωτών μας , των γειτόνων μας που έμειναν στο χωριό μας ή έφυγαν για άλλη πόλη ή στο εξωτερικό , τη ζωή του τόπου που πρωτοείδαμε το φως και ζήσαμε τα πρώτα μαθητικά μας χρόνια και ρωτάμε για όλους τους συμπατριώτες μας που έζησαν , παλαιότερα , στον τόπο που γεννηθήκαμε γυρεύοντας την συντροφιά τους , κ.π.α .- Είναι μια δίψα αιώνια , ακατάλυτη , που μας σπρώχνει να μάθουμε για όλα αυτά και για όλα ρωτάμε και ξαναρωτάμε . …- Τα θέματα της ιδιαίτερης πατρίδος μας , δεν είναι ενδιαφέροντα μόνον για εκείνους που γεννήθηκαν στο ΑΡΦΑΡΑ , αλλά πιο ζωηρότερα και πιο ενδιαφέροντα είναι για εκείνους που γεννήθηκαν στα ξένα , που άκουσαν κι ΄έμαθαν για την πάτρια γη τους , αυτών η σκέψη θα στραφεί για πάντα προς τη γη των προγόνων , που κάπου εκεί θα βρίσκονται σε κάποιο παλιό ξεχασμένο κοιμητήριο , τα κοκάλα των πιρογών των , και θα έχουν οι απόγονοι την βαθιά επιθυμία και την περιέργεια να ταξιδέψουν μέχρι εκεί , στο ΑΡΦΑΡΑ , για να δουν και να ζωντανέψουν τα πρόσωπα και τις ιστορίες που τους διηγιόντουσαν η γιαγιά και η μητέρα των για το χωριό των , την περιοχή του και τους ανθρώπους του .- Κι ΄΄έτσι πλησιάζοντας την περιοχή που έζησαν οι πρόγονοί μας , πλησιάζοντας και την σκέψη μας κοντά τους , τόσο πολύ ώστε να νομίζουμε πως τους βλέπουμε και ας μην τους γνωρίσαμε ποτέ .- Όλοι μας ενδιαφερόμεθα να μάθουμε την ιστορία του τόπου μας , η ερευνά μας όμως δεν πρέπει να σταματήσει στα τελευταία γνωστά χρόνια ως εκεί που υπάρχουν ζωντανές ακόμη και οι πηγές των παραδόσεων , αλλά θα πρέπει να ενδιαφερθούμε , να μάθουμε , την ιστορία του χωριού μας από των Αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα , μήπως τον τόπο που πατούμε εμείς σήμερα , τον πατούσαν και οι προπάτορές μας , Αρχαίοι Έλληνες , θα πρέπει από αρχαία κείμενα και από παραδόσεις , να προσπαθήσουμε , όλοι μας , να βρούμε την αλήθεια για την Ιστορία των Αρφαρών , οπότε θα ζητήσουμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες να γίνουν ανασκαφές στα σημεία που πιθανώς να υπάρχουν ενδιαφέροντα , ιδίως στα ορεινά και ενδεχομένως εντός των Αρφαρών ένθα προσφάτως (1966) στο προάστειον του παλαιού Δημοτικού Σχολείου (πρώην κατάστημα ) , δωρεάς προς τον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων ( εκεί στο κατάστημα ή Νεάπολη ) βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι .- Ενδεχομένως εκεί να υπήρχε και Αρχαίος οικισμός , ως δε μου είχεν είπε ο μακαρίτης ο πατέρας μου ( αναφέρει ο γράφων ) , όταν εγένοντο εκσκαφές των θεμελίων της οικίας , του Γέρο - οικονόμου , Ιωάννη Μουτεβελή , περί το 1900 μ.Χ. , στο άκρον του προαυλίου του ανωτέρω σχολείου ευρέθησαν , εντός των θεμελίων αρχαίοι τάφοι και ότι αυτή η περιοχή λεγότανε Αγία Κυριακή , χωρίς όμως να ενθυμείτε ουδείς εκ των παλαιοτέρων του , εκεί καμία εκκλησία και ότι ο δρόμος που περνούσε από αυτή την περιοχή προς το Σταματινού , είναι ο αρχαιότερος δρόμος του χωριού μας .- Αυτά όλα που αναφέρθησαν από τον κ. Μουτεβελή , καθώς και πολλές άλλες παραδόσεις , θα πρέπει να ελεγχθούν και τοιουτοτρόπως θα γράψουμε την Ιστορία του χωριού μας>>.-
~ * * Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ , από τον Ιωάννη Πέτρου Μουτεβελή , το 1967 : όπως τότε έγραφε στη « εφημερίδα ΗΧΩ Των ΑΡΦΑΡΩΝ « .- Στο προηγούμενο σημείωμά μας , σχετικά με την Ιστορία του τόπου μας , του χωριού μας , της καταγωγής μας , γράψαμε για την κοινή καταγωγή των κατοίκων των Αρφαρών και του Σταματινού , οι οποίοι πρίν κατοικούσαν μαζί στο ΑΝΩ ΑΡΦΑΡΑ , στο οποίο θα εγκαταστάθηκαν ενδεχομένως κατερχόμενοι εκ του λεκανοπεδίου της Τριπόλεως .- Στο σημείωμα εκείνο εγγράψαμε κι΄όλα τα επώνυμα των κατοίκων των Αρφαρών οι οποίοι κατοίκησαν εκεί , μέχρι του Β΄παγκοσμίου πολέμου , στα ονόματα αυτά εκ παραδρομής δεν ανεφέρθησαν τα επώνυμα Κοντόπουλου , Σακκά , και Μαυρέα .- Εξ αυτών τα δυο πρώτα επώνυμα , δεν ήσαν κάτοικοι παλαιότερα των Άνω Αρφαρών , αλλά ήλθαν στο Αρφαρά εκ των πλησίον οικισμών , ενώ το επώνυμο Μαυρέας , ήταν κάτοικοι των Άνω Αρφαρών και ίσως παλαιότερον με την επωνυμία Γιαννιάς , εκ της οποίας απεχωρίσθει , εν συνεχεία με την κάθοδο ήλθεν στο Σταματινού και μετά από το Σταματινού κατήλθαν στο Αρφαρά.- Και αφού εγγράψαμε όλα τα επώνυμα των κατοίκων Αρφαρών , δίκαιο είναι να αναφέρουμε και τα επώνυμα των Σταματιναίων , οι οποίοι κατερχόμενοι από το Άνω Αρφαρά «» σταμάτησαν «» κατά την κάθοδο των στο Σταματινού , και σ΄άυτό οφείλεται και το όνομα ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΥ .- Τα επώνυμα μέχρι του Βου παγκοσμίου πολέμου στο Σταματινού ήταν τα παρακάτω επώνυμα , με αλφαβητική σειρά : Γιαννακόπουλος , Ηλιόπουλος , Κρέπης , Κότσιαρης , Κότσαρης , Κώτσιαρης , Λαγόγιαννης , Μαυρέας , Μητρόπουλος , Μπούρας , Μπουροθανασόπουλος , Μωραγιάννης , & Πολυχρόνης .-
~ * * ΤΟ ΑΡΦΑΡΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ , γράφει το έτος 1969 & το 1970 , ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού , Αρχιτέκτονας - Μηχανικός Ιωάννης Π. Μουτεβελής , με τίτλο . Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΜΦΕΙΑΣ : Η ΚΩΜΌΠΟΛΗς ΤΩΝ Αρφαρών Μεσσηνίας είναι κτισμένη αμφιθεατρικώς επί μικρών διαδοχικών γηλόφων , πλησίον της εθνικής οδού Αθηνών - Καλαμάτας , σε μέση υψόμετρο από την επιφάνεια της θαλάσσης 95 μέτρων , και από την Ε. Ο Καλαμάτας - Αθηνών σε απόσταση 1500 μέτρων .- Η θέα της κωμόπολης των Αρφαρών προς την θάλασσα του Μεσσηνιακού κόλπου είναι εξαιρετική και θαυμαστή .- Ο συνολικώς αριθμός των κατοίκων της κωμοπόλεως Αρφαρών κατά το έτος 1969-70 , αριθμοί περί τους 3.000 κατοίκους .- Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ανέρχονται περί τους 1650 κατοίκους , που έχουν δικαίωμα ψήφου .- Αρκετοί εξ αυτών περί τους 500 και πλέον κατοικούν στην Αθήνα και σε διάφορα άλλα μέρη της Ελλάδας και στο Εξωτερικό .- Προς Ανατολάς των Αρφαρών εκτείνεται με κατεύθυνση εκ βορρά προς Νότο μια ορεινή διακλάδωση του όρους Νόμια , του Ταϋγέτου.- Η κορυφογραμμή της διακλάδωσης αυτής φαίνεται από το Αρφαρά ως καθαρά απαλή και με πλήρη απλότητα γραμμή .- Δια μέσου αυτής της διακλαδώσεως ρέει , με μεγάλη κλήση , χείμαρρος του οποίου τα όμβρια ύδατα , κατά τους χειμερινούς μήνας , σχηματίζουν ερυθρό καταρράκτη λόγω της παρασυρόμενης ερυθράς ιλύος ( λάσπης ) .- Σε ορισμένα σημεία το βουνό είναι γρανιτώδες και κατακόρυφου γραμμής ( τομής) σε άλλα σημεία , είναι ομαλό και βατό καλλιεργημένο εντατικώς δια καρποφόρων δένδρων.- Επί της όψεως της ορεινής διακλαδώσεως προς Αρφαρά υπάρχουν τρία ευμεγέθη σπήλαια , παρουσιάζοντα θαυμάσια εικόνα με τα ωραία των χρώματα και τις φωτοσκιάσεις λόγω του βάθους αυτών .- Επίσης η θέα , ολόκληρου του ορεινού συγκροτήματος είναι ωραία , λόγω του βάθους αυτών .- Επίσης , η θέα ολόκλήρου του ορεινού συγκροτήματος , είναι ωραία λόγω των πρασίνων ομαλών καλλιεργησίμων και μη , επιφανειών εναλλασσόμενων κατά διαστήματα υπό συστάδω ή μεμονωμένων κυπαρισσιών , αναρμενιζόμενων πλήρως προς την θαυμάσια όψιν του θεσπέσιου οράματος του οποίου διακόπτουν την μονοτονία.- Ούτω παρουσιάζονται αρμονικές εναλλαγές χρωματισμών όγκων και επιπέδων , από του βαθέως πρασίνου ακολουθούντος ολόκληρο κλίμακα διαφόρων αποχρώσεων μέχρι του ερυθρότερου των βραχωδών απότόμων επιφανειών .- Το Αρφαρά ήτο πρωτεύουσα του τέως Δήμου ΑΜΦΕΙΑΣ , περιλαμβάνοντος τους κάτωθι οικισμούς και χωριά : Άγιος Φλώρος , Χριστοφιλαίϊκα , Τσουκαλαίϊκα , Βρωμόβρυση ( Κρασοπούλα , Δρέμη , Σφεντάμι ) , Σταματινού , Βελανιδιά , Πολιανή , Άγριλος , Πήδημα , Γαρδίκι ( μετονομασθέν τελευταίως Άμφεια ) και το Κουταλά .- Το Αρφαρά σήμερα 1969 , έχει , εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο , εξατάξιο Γυμνάσιο - Λύκειο , Αγροτικό Ιατρείο , Ειρηνοδικείο , Αγρονομείο , Τηλεγραφείο , Ταχυδρομείο , Αστυνομικός Σταθμός , Σωματείο Χριστιανικής Ένωσης , Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος «ΑΣΤΗΡ Αρφαρών « , Μορφωτικό και εκπολιτιστικό Σύλλογο « η Αναγέννηση Αρφαρών ,», καφενεία , παντοπωλεία , Υποδηματοποιεία , Εμπορικά καταστήματα , Ταβέρνες , Ψητοπωλεία , Οινοπωλεία ( ταβέρνες ) , Οπωροπωλεία ( μανάβικα) , Αρτοποιεία , Ελαιοτριβεία , ( εργοστάσια λαδιού ) Σαγματοποιείο ( σαρματζίδικο ) , Πεταλοποιείο , Στιλβωτήρια - επιδιωρθωτήρια υποδημάτων , ( τσαγκάρικα ) , Παπλοματοποιείο , Ραφεία , Εξοχικά κέντρα στον Άγιο Κωνσταντίνο , Πήδημα ,Άγιο Φλώρο , Ηλεκτρολογείο ,κατάστημα υδραυλικών , Σιδηρουργείο , Συμβολαιογραφείο , Υποθηκοφυλακείο τέως Δήμου Αμφείας ,Επιπλοποιείο , Ξυλουργείο , , κατασκευές οινοβαρελείων , κατάστημα ποδηλάτων κ. α. - Πότε πρωτοκτίσθηκε το Αρφαρά δεν γνωρίζουμε .- Από την Ιστορία της Ελλάδας του Σπύρου Λάμπρου και στο κεφάλαιο κ΄ του τόμου Στ΄ « Κατακουζινός και Πελοπόννησος,» , στην σελίδα 585 , αναγράφεται ότι το 1346-1364 μ.Χ. ότε μετέβει εκ της Κωνσταντινουπόλεως , ο Μιχαήλ Κατακουζινός στην Πελοπόννησο , έλαβε διάφορα μέτρα , μεταξύ των οποίων και αι χορηγηθείσαι ευεργεσίαι εις ισχυρούς της Πελοποννήσου και εν συνεχεία ομιλεί περί Βυζαντινών ονομάτων μεταξύ των οποίων και το Αρφαρά αναγράφων επί λέξει : « Πλείστε εκ των κατόπιν τοπωνυμιών της Τουρκοκρατίας είναι καθαρώς Βυζαντινά , ανήκοντα εις οίκους εκ των ζησάντων ή δρασάντων μάλιστα εν τω Δεσποτάτω της Πελοποννήσου , τοιαύτα είναι τα ονόματα Παλούμπα , Αρφαρά , Μελιγαλά , Ίσαρη , Δούκα , Καβάσιλα , Πόθος ψ, Λεοντάρι , Ασάνη , Γεμιστού , άτινα , υποδηλώνουν τον αρχαίο ρήτορα ,» .- Εκ των ανωτέρω αναγραφομένων εμφαίνεται ότι το ΑΡΦΑΡΑ , έλαβε το όνομά του εκ του ονόματος του Βυζαντινού άρχοντα Αρφαρά , που έζησε περί το 1300μ.χ. , στο Δεσποτάτο της Πελοποννήσου .- Το επώνυμο Αρφαράς δεν γνωρίζουμε πόθεν προέρχεται ετυμολογικώς , .- Παρ΄Αρχαίοις υπήρχε κύριο όνομα παρεμφερές προς το όνομα Αρφαρά του Μεσσήνιου ήρωα Αρφρέως , ΄ήτο δε Αρφαρεύς μετά του Λευκίππου του Τυνδάρεως και του Ικαρέως , τέκνα ( παιδιά ) του Περιήρεως και της Γορκοφόνης , κόρη του Περσέως , ο δε Περιήρης είναι υιός του θεού Αιόλου .- Στην Λαογραφία , τόμος 12ος , σελίδα 62-65 , ο Δ.Ι.Γεωργακάς αναγράφει , ότι το επώνυμο Αρφαράς παράγεται από τη λέξη Αλφάρι ( αλφάδι ) . Το Αλφάρι - αλφάδι , είναι όργανο ( εργαλείο ) , λίαν απαραίτητο στους τεχνίτες , για τον έλεγχο των οριζοντίων και κατακόρυφων γραμμών .- Επώνυμο Αρφαράς απαντάται και στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους καθώς και σε Αιγυπτιώτες Έλληνες , ένας εκ των οποίων και ο Γεώργιος Αρφαράς , που ήλθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε τελευταία στην περιοχή του Ψυχικού της Αθήνας , και τυχαίνει να είναι και φίλος μου ( Φίλος του Ιωαν . Π. Μουτεβελή , του γράφοντα ) , και μου έλεγε ότι , όπως του έλεγε ο πατέρας του Σταματέλος , κατάγεται από το Αρφαρά Μεσσηνίας , και πως η επιθυμία του είναι να έρθει στο Αρφαρά για να προσκυνήσει στον τόπο της καταγωγής του , στον τόπο των γονιών του .- Σύμφωνα τώρα με την παράδοση οι κάτοικοι της κωμόπολης των Αρφαρών θεωρούν σαν γενάρχη τους , τον ΑΡΦΑΡΑ Ν , συμφωνούν σε τούτο προς τα γραφόμενα , του Σπύρου Λάμπρου .- Σύμφωνα με την παράδοση πάντως , ο Αρφαράς εγκαταστάθηκε το πρώτον εις Αρφαρά , και διηγούνται μύθο συνήθη για πολλούς αρχαίους οικισμούς , ότι η περιοχή αυτή εστερείτο ύδατος , όπερ εύρεν ένα εκ των ζώων του εκεί ένθα σήμερον υπάρχει το φρέαρ ( πηγάδι ) , του Άνω Αρφαρά .- Αν αυτό είναι αληθές , δεν γνωρίζομεν . Το αληθές είναι ότι οι κάτοικοι του Άνω Αρφαρά κατήλθον διαδιχικώς εν συνεχεία προς τον Μεσσηνιακόν κάμπον και εγκαταστάθηκαν αφ ΄ενός μεν στην περιοχή του Αγίου Βασιλείου και στην περιοχή η οποία ονομάζεται Σκόμαρα , και αφ΄ετέρου στην περιοχή Σταματινού .-Λόγω της ανωμαλίας του εδάφους οι κάτοικοι της περιοχής του Αγίου Βασιλείου , ένθα ήτο και ο Μητροπολιτικός Ναός , και το παλαιότερον νεκροταφείον της κωμοπόλεως μετεστεγάσθησαν περί το 1850 και μεταγενεστέρως μέχρι το 1900 μ. χ. έτι Νοτιοδυτικώτερον και απετέλεσαν το κέντρον περίπου της σημερινής κωμοπόλεως μετά των συνοικιών Καραγεωργέϊκα και Σερβία .- Οι κάτοικοι της συνοικίας Σκόμαρας , ως και του οικισμού Σταματινού παρέμειναν εν τη αυτή θέσει .- Το όνομα Σκόμορα , ίσως να προέρχεται εκ παραφοράς της λέξεως Σικομορέας , κοινώς Συκαμιάς ( Συκομορέας - Σκόμορα - Σκόμαρα ) .- Η συκομορέα είναι είδος μορέας με πυκνόττερα , μεγαλύτερα , και ευρωστότερα φύλλα της συνήθους μορέας .- Εκ των δένδρων αυτών υπάρχουσιν ακόμη μερικά εν τη περιοχή Σκόμαρας .- Οι κάτοικοι του οικισμού Σταματινού , αποσχισθέντος του κυρίως όγκου των μετακινουμένων , εσταμάτησαν εκεί , εξ ού έλαβεν ο οικισμός Σταματινού το ονομά του , αποτέλεσαν έκτοτε ιδίαν κοινότητα .- Στην περιοχή Καλάβρυτα Αιγιαλείας , υπήρχεν και ένα άλλο χωριό με το όνομα Αρφαρά , το οποίο μετονομάσθηκε τελευταία , και για το χωριό αυτό αναγράφονται στο Ιστορικό Δοκίμιο του Φιλήμονος τα πιο κάτω : Ο Σωτήρης Χαραλάμπης , ενθαρρύνοντας τον Νικόλαο Σπηλιώτη , την 16ην Μαρτίου 1821 φόνευσε μετά από ενέδρα , επτά (7) Τούρκους , κατά τα πέριξ χωριά Αρφαρά ( σ. 8, τ. Γ΄).-Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας το Αρφαρά είχε υπαχθεί Διοικητικά στο Λεοντάρι .- Περί της Διοικητικής διαίρεσης πραγματευόμενον το σύγγραμμα του Βενετού ιερέα Πιέρ Αντόνιο Πασίτζικο , εγκριθέν το 1699 μ. χ. και εκδοθέν το 1704 μ.Χ. αναγράφει ότι το Βασίλειο του Μορέως , διηραίθει σε (4) τέσσερες Βενετικές επαρχίες , τα πιο κάτω : 1/ Ρομανίας , με πρωτεύουσα το Ναύπλιο , 2/ Λακωνίας , με πρωτεύουσα την Μονεμβάσια , 3/ Μεσσηνίας , με πρωτεύουσα το Ναβαρίνο , και 4/ Αχαΐας , με πρωτεύουσα την Πάτρα .- Η Επαρχία Μεσσηνίας αποτελείτο από εννέα (9) περιοχές : α/ Ναυαρίνου , β/ Μεθώνης , γ/ Κορώνης , δ/ Ανδρούσας , ε/ Καλαμάτας , & στ΄/ Λεονταρίου , στην οποία υπαγότανε εκείνη την εποχή και το Αρφαρά ( ασφαλώς , το Άνω Αρφαρά ) , ενώ το Πήδημα , υπαγότανε στην περιοχή της Καλαμάτας , ζ/ Καρύταινας , η΄/ Φαναρίου , ( Ολυμπίας ) , και Αρκαδίας ( Κυπαρισσίας ) .- Ένεκα της ανωτέρω Ενετικής διοικητικής διαίρεσης , σε συγγράμματα τα οποία εγράφησαν τον 19 ον αιώνα , πολλοί ήρωες του 1821 οι οποίοι κατάγονταν από την Μεσσηνία , μεταξύ των οποίων , ο Αναγνωσταράς , και ο Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος Παπαφλέσσας , αναφέρονται ως καταγόμενοι από την περιοχή Λεονταρίου ( σημερινής Αρκαδίας ) .-
** Στην περιοχή του Άνω Αρφαρά κατά την περίοδο του 1821 μ.Χ. εξηκολούθει να υπάγεται διοικητικώς , εις την Επαρχίαν Λεονταρίου , και ότι πολλοί ήρωες του 1821 καταγόμενοι εκ της Μεσσηνίας και δη εκ διαφόρων χωρίων της Αμφείας , αναγράφονται εις συγγράμματα του παρελθόντος αιώνος , αλλά και εις μεταγενέστερα τοιαύτα ως καταγόμενοι εκ της επαρχίας Λεονταρίου .- Έτσι λοιπόν στο Σύγγραμμα « Βίοι των Πελοποννησίων Ανδρών ,» του Φώτη Χρυσανθόπουλου ( Φωτάκου ) πρώτου υπασπιστού του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη , που εκδόθηκε το 1888 μ.Χ. αναγράφονται τα κάτωθι για την οικογένεια του Δικαίου - Φλέσσα Αναγνωσταρά και Μηλίτση καταγόμενων , ως γνωστόν εξ Αμφείας .- Όλοι και ανωτέρω μνημονευόμενοι αναγράφονται ως καταγόμενοι εκ της επαρχίας Λεονταρίου , σύμφωνα με την τότε Διοικητική Διαίρεση .- « ΒΙΟΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ,».-
*** ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΟΝΤΑΡΙΟΥ
~~~ Η επαρχία αυτή αν και μικρά κατά την έκταση , όμως εγέννησε μεγάλους και επίσημους άνδρες οι οποίοι και είναι : ** ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣ ΦΛΕΣΣΑΣ « αυτός υπήρξε στρατιωτικός και υπηρέτησε την πατρίδα σαν στρατιώτης , παρακολουθών πάντοτε τον μεγαλουργό Αρχιμανδρίτη Φλέσσα .- Έπεσε δε μαχόμενος κατά την μάχη στο Μανιάκι Μεσσηνίας , ένδοξα σε εκείνη την ιστορική μάχη θυσίας , διότι , καθ΄ήν ώρα οι Τούρκοι επήδησαν στο οχύρωμα του θείου του Φλέσσα και ελιανίζοντο με τα σπαθιά , ούτος δια να προφυλάξει τον θείο του να μη τον σπαθίζουν οι Τούρκοι , τον αγκάλιασεν και έτσι έπεσαν και οι δύο μαζί .- » **** ΔΙΚΑΙΟΙ ή ΦΛΕΣΑΙΟΙ « Η πολυμελής αυτή οικογένεια κατήγετο εκ της κωμοπόλεως ΠΟΛΙΑΝΗΣ , και είναι μία εκ των αρχαίων και επίσημων γενεών της Πελοποννήσου .» ** ΝΙΚΗΤΑΣ ΔΙΚΑΙΟΣ « Ούτως ήταν υιός του Παναγιώτη Δικαίου . Εις την Πολιανή υπήρχαν δύο Νικήτες , Ο Νικήτας Φλέσσας και ο Νικήτας Δικαίος , για τον οποίο και γράφουμε . Εγένετο γαμπρός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη , λαβών ως γυναίκα , την θυγατέρα του .- Πρό της επαναστάσεως ήτο στην Ζάκυνθο και εκεί υπηρέτησε ως στρατιωτικός στα Αγγλικά Τάγματα .- Κατά δε την επανάσταση επανελθών στην πατρίδα του , παρηκολούθησε τον πεθερό του Γέρο - Κολοκοτρώνη και παντού επολέμησεν .- Ετιμάτο δε και ηγαπάτο από όλους , δια την καλήν του διαγωγήν και το φύσει ήσυχον του ήθους . Ήτο δε το παράδειγμα της υπομονής .» .- ** ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ « Και αυτός ήταν από την Πολιανή . Πρό της επανάστασης υπήρξε Προεστός της Επαρχίας .- Μετά δε από την επανάσταση έγινε στρατιωτικός και σαν στρατιωτικός υπηρέτησε μέχρι το 1828 μ. χ. - Πήγε στα Μεσσηνιακά φρούρια , και κάστρα , καθώς και στην πολιορκία της Τριπολιτσιάς , μετά από τον Αύγουστο μήνα .- Επίσης δε, έλαβε μέρος και στις κατά του Δράμαλη επιχειρήσεις , εκστρατείες , επίσημα δε σε δύο μάχες , του Αγίου Σώστη και στο Αγιονόρι , μαζί με τους υπόλοιπους συγγενείς του Φλεσσαίους .- » .- ** ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Ή ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΡΑΣ « Καταγότανε από την Πολιανή και ήτανε παλιός Κλέφτης μαζί με άλλου αγωνιστές του ΄21 .- Προς αντάμωση του Καποδίστρια και του Αλέξανδρου Υψηλάντη μετέβει στην Ρωσία , για συζητήσεις λοιπόν εταιριών που θα δημιουργόντουσαν.- Η μετάβασή του στην Ρωσία ωφέλησε πάρα πολύ , διότι βεβαίωσε την κατάσταση των πραγμάτων της Πελοποννήσου και την δύναμη αυτής , διαφωτίσας και εμψυχώσας τους εκεί αδελφούς αγωνιστές .- Ο Αναγνωσταράς εχρημμάτησε και ως Ταγματάρχης στα Τάγματα των Επταννήσων .- Ήτο περίφημος για τους τρόπους του και την ικανότητα του στο να πείθει και στο να ραδιουργεί , επιτηδείως, με μεγάλη μαεστρία και πειστικότητα .- Μετέβει επίσης και στα νησιά Ύδρα , και Σπέτσες , ενεργώντας για τα αποστολικά χρέη.- Κατά την έκρηξη της επανάστασης του 1821 , βρέθηκε στην Καλαμάτα όπου κατατρόπωσε ( πήρε ) τους λίγους Τούρκους και μετά άλλων και μετέπειτα τράβηξε για τις επαρχίες Τριφυλίας και Ολυμπίας , γενικεύοντας την επανάσταση στην Πελοπόννησο και παρακινώντας τους κατοίκους των περιοχών , να ξεσηκωθούν , παίρνοντας τα όπλα και να τον ακολουθήσουν στο αγώνα του ξεσηκωμού και της επανάστασης .- Εκεί δε βρέθηκαν και πολλοί άλλοι καπεταναίοι , μεταξύ των οποίων : Ο Φλέσσας , ο Κεφάλας , ο Παπατσώνης, και άλλοι .- Όλοι αυτοί οι οπλαρχηγοί , ήλθαν μαζί στην πολιορκία της Καρύταινας , οδηγώντας και φέρνοντας περισσότερους από 2,500 στρατιώτες , πολεμιστές .- Όταν δε ήλθε η βοήθεια από την Τριπολιτσιά , τότε η πολιορκία διελύθει και οι Έλληνες εσκορπίσθησαν εκείθεν.- Ο Αναγνωσταράς πήγε την Στεμνίτσα , μαζί με άλλους καπεταναίους κι από εκεί τραβήξανε για το Λεοντάρι .- Έπειτα ήλθε στο Βαλτέτσι , όπου εκεί μαζεύτηκαν , συγκεντρώθηκαν , συναθροίσθηκαν και πάρα πολλοί άλλοι (Μάχη Βαλτετσίου ) .- Όταν ήλθαν εκεί ξανά οι Τούρκοι πολέμησαν τους Έλληνες για να διασκορπιστούν και πάλι οι Έλληνες .- Τότε ο Αναγνωσταράς αναχώρησε , εκείθεν στα Μεσσηνιακά φρούρια -κάστρα , όπως φροντίσει και τακτοποιήσει τα της πολιορκίας .- Εκεί βρισκόμενος και μαθαίνοντας την έλευση του Πρίγκιπα Δημητρίου Υψηλάντους , πήγε στο Άργος για την υποδοχή του .- Μετά από αυτά τα γεγονότα ήλθε στα Τρίκορφα , για την πολιορκία της Τριπολιτσιάς , μετά του Υψηλάνου τον οποίον παρηκολούθει αναχωρίσαντα εις Καλάμας από τα Βερβαϊνά .- Ο Αναγνωσταράς έμεινε καθ΄όλη την πολιορκία της Τριπολιτσιάς και μετά την άλωση ταύτης ανεμείχθει στα τότε πολιτικά πράγματα - δρώμενα .- Επί κυβερνήσεως Γ. Κουντουριώτη Εγένετο Υπουργός του Πολέμου , και ως υπουργό στρατιωτικών εξεστράτευσεν κατά του ελθόντος τότε Ιμπραήμ Πασά .- Έπεσε δε μαχόμενος κατά το νησί της Σφακτηρίας , στο Ναυαρίνο , καθ΄ην ώρα έγινε εισβολή των Αράβων κατά ξηράς και κατά θάλασσαν δια την πολιορκίαν του Νεοκάστρου .- Είπομεν εν αρχή ( γράφει ο κ. Μουτεβελής ) , ότι ο Αναγνωσταράς πρό της επαναστάσεως μετέβει στην Ρωσία , τούτο εγένετο κατά τη θέληση του ιδίου του Καποδίστρια , διότι όταν ούτος ήλθεν εις την πατρίδα του την Κέρκυρα κατά το έτος 1819 μ.Χ. ,κατήχησεν όλους τους ευρεθέντας εκεί καπεταναίους , οίτινες παλαιότερον είχον υπηρετήσει εις τα Ρωσικά Τάγματα , τα κατέχοντα την επτάνησον .- Εκ τούτων των καπεταναίων πολλοί πήγαν στην Ρωσία και έδωκαν αναφορά προς τον Αυτοκράτορα προς πληρωμή των μισθών των , οίτινες έμειναν απλήρωτοι , και μάλιστα ο Καποδίστριας τους υποσχέθηκε να μεσιτεύσει περί τούτων , παρά τον αυτοκράτορα και κατόπιν οι καπεταναίοι ούτοι να ενεργήσουν σαν απόστολοι της Φιλικής Εταιρίας , όπως και έγινε .- » Αυτά γράφηκαν στην εφημερίδα « ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ ,» ΤΟ 1969-1970 , από τον εκλιπόντα εξαίρετο συμπατριώτη μας Ιωάν. Πετρ. Μουτεβελή .- Σ.Ν.Σ 2008.- ** ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΛΙΤΣΗΣ « Αυτός , υπήρξε γενναίος στρατιωτικός , μαθήτευσε δε στην Επτάνησον την στρατιωτική τέχνη , για να του χρησιμεύσει μετέπειτα στην επανάστασή μας , ως διδάσκαλος της στρατιωτικής και πολεμικής τέχνης στους γείτονάς του .» .- * Τελειώνοντας με τους « Βίους των Πελοποννησίων Ανδρών » , του Φ. Χρυσανθακόπουλου ( Φωτάκου) τους , αφορώντας και συμπατριώτες μας από την ΑΜΦΕΙΑ , θα θεωρούσαμε παράλειψή μας , εάν δεν αναγράφαμε ότι εγγονοί του Δημητρίου Μηλίτση , ήσαν οι αείμνηστοι Κωνσταντίνος Περικλή Μηλίτση , Αξιωματικός Πεζικού και Γεώργιος Μηλίτσης τα. Διευθυντής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών , γεννηθέντες στον Άγριλο Μεσσηνίας .- Αυτοί διακρίθηκαν ιδιαίτερα ο καθένας στον τομέα του .- Και ο μεν Κωνσταντίνος Μηλίτσης έλαβε ενεργό μέρος στους πολέμους του 1912-1913 μ.Χ. και της Μικράς Ασίας , τιμήθηκε δε με πολλά παράσημα , ο δε Γεώργιος Μηλίτσης συνέγραψε : « Η αναγωγή των πρεμνοφυών δασών σε σπερμοφυή και η δασική διαχείριση » καθώς και πολλά άλλα ποικίλα δημοσιεύματα .- Στα απομνημονεύματα του περί της Ελληνικής Επαναστάσεως του Φωτίου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου , αναγράφονται και τα κάτωθι στην έκδοση του 1899 μ.Χ. σχετικώς με τους εξ Αμφείας ήρωες του 1821 .- Στην σελίδα 108 , αναγράφεται ότι ο Κολοκοτρώνης πήγε στο Βαλτέτσι και έκανε το Συμβούλιο με τους εκεί εβρισκόμενους καπεταναίους , σχετικά με την κατασκευή οχυρωμάτων .- Έτσι έγιναν , ένα οχύρωμα Μανιάτικα , και ένα άλλο οχύρωμα των Καλαματιανών και άλλων Μεσσηνίων , μεταξύ των υπερασπιστών του Καλαματιανού οχυρού ήταν και ο Αθανάσιος Δαγρές από το χωριό Βρομώβρυση Λεονταρίου .- συνεχίζεται ....
- ΔΕΣΠΟΙΝΑ.-
- ΔΕΣΠΟΙΝΑ.-
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΦΑΡΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΦΑΡΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
